Państwo / region Wiza Okres pobytu bezwizowego Wymagane dokumenty A AFGANISTAN tak paszport ALBANIA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty ALGIERIA tak paszport ANDORA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty ANGOLA tak paszport ANGUILLA nie czas pobytu określany przy wjeździe paszport ANTIGUA I BARBUDA nie do 90 dni paszport ANTYLE HOLENDERSKIE nie do 90 dni paszport ARABIA SAUDYJSKA tak paszport ARGENTYNA nie do 90 dni (z możliwością przedłużenia z uzasadnionych przyczyn na dalsze 90 dni) paszport ARMENIA tak paszport ARUBA nie do 90 dni paszport AUSTRALIA tak paszport AUSTRIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty AZERBEJDŻAN tak paszport B BAHAMY nie do 90 dni paszport BAHRAJN tak paszport BANGLADESZ tak paszport BARBADOS nie do 90 dni paszport BELGIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty BELIZE nie do 30 dni (z możliwością przedłużenia do 180 dni) paszport BENIN tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport BERMUDY nie czas pobytu określany przy wjeździe paszport BHUTAN tak paszport BIAŁORUŚ tak paszport BOLIWIA nie do 90 dni paszport BOŚNIA I HERCEGOWINA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty BOTSWANA nie do 90 dni paszport BRAZYLIA nie do 90 dni (z możliwością przedłużenia na czas nie dłuższy niż 90 dni) paszport BRUNEI DARUSSALAM nie do 14 dni paszport BRYTYJSKIE TERYTORIUM ANTARKTYCZNE (obejmuje Orkady Płd. i Szetlandy Płd.) wymagane pozwolenie miejscowych władz paszport BRYTYJSKIE TERYTORIUM OCEANU INDYJSKIEGO (obejmuje wyspy Czagos) wymagana zgoda administratora Brytyjskiego Terytorium Oceanu Indyjskiego paszport BRYTYJSKIE WYSPY DZIEWICZE nie czas pobytu określany przy wjeździe paszport BUŁGARIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty BURKINA FASO tak paszport BURUNDI tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport C CHILE nie do 90 dni paszport CHINY (ChRL) tak paszport CHORWACJA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty CYPR* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty CZAD tak paszport CZARNOGÓRA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty do 30 dni CZECHY* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty D DANIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty DOMINIKA nie do 21 dni paszport DOMINIKANA nie do 90 dni (po wykupieniu karty turystycznej na granicy) paszport DŻIBUTI tak paszport E EGIPT tak paszport EKWADOR nie do 30 dni (z możliwością przedłużenia do 90 dni) paszport ERYTREA tak paszport ESTONIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty ETIOPIA tak paszport F FALKLANDY nie paszport FIDŻI tak możliwość otrzymania wizy turystycznej na granicy z ważnością do 120 dni paszport FILIPINY nie do 21 dni paszport FINLANDIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty FRANCJA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty FRANCUSKIE ZIEMIE POŁUDNIOWO-POLARNE nie do 90 dni paszport / dowód osobisty G GABON tak paszport GAMBIA tak paszport GHANA tak paszport GIBRALTAR nie paszport / dowód osobisty GEORGIA PŁD. i SANDWICH PŁD. wymagane pozwolenie na wjazd od komisarza wyspy paszport GRECJA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty GRENADA nie do 30 dni paszport GRENLANDIA nie do 90 dni paszport GRUZJA nie do 90 dni paszport GUJANA (Kooperacyjna Republika Gujany) tak paszport GUJANA FRANCUSKA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty GWATEMALA nie do 90 dni paszport GWADELUPA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty GWINEA (Republika Gwinei) tak paszport GWINEA BISSAU tak paszport GWINEA RÓWNIKOWA tak paszport H HAITI nie do 90 dni paszport HISZPANIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty HONDURAS nie do 90 dni (z możliwością przedłużenia w uzasadnionych przypadkach o kolejne 90 dni) paszport HONGKONG nie do 90 dni paszport I INDIE tak paszport INDONEZJA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport IRAK tak paszport IRAN tak paszport IRLANDIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty ISLANDIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty IZRAEL nie do 90 dni paszport J JAMAJKA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport JAPONIA nie do 90 dni paszport JEMEN tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport JORDANIA tak paszport K KAJMANY nie paszport KAMBODŻA tak paszport KAMERUN tak możliwość otrzymania wizy na granicy (należy uprzednio skontaktować się z konsulem honorowym RP w Jaunde) paszport KANADA nie do 6 miesięcy, o ile przy kontroli granicznej nie zostanie określony krótszy okres pobytu tylko dla paszportów czytanych maszynowo, a od tylko dla paszportów biometrycznych (dla posiadaczy zwykłych paszportów wymagana jest wiza) KATAR tak paszport KAZACHSTAN tak paszport KENIA tak możliwość otrzymania na granicy wizy z ważnością do 90 dni paszport KIRIGISTAN tak paszport KIRIBATI nie paszport KOLUMBIA nie do 90 dni (z możliwością przedłużenia na dalsze 90 dni) paszport KOMORY tak paszport KONGO tak paszport DEMOKRATYCZNA REPUBLIKA KONGA tak paszport KOREA POŁUDNIOWA nie do 90 dni paszport KOREA PÓŁNOCNA (KRL-D) tak paszport KOSOWO nie paszport KOSTARYKA nie do 90 dni paszport KUBA tak paszport KUWEJT tak paszport L LAOS tak paszport LESOTHO tak paszport LIBAN tak możliwość otrzymania wizy turystycznej na granicy paszport LIBERIA tak paszport LIBIA tak paszport LIECHTENSTEIN* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty LITWA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty LUKSEMBURG* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty Ł ŁOTWA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty M MACEDONIA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty MADAGASKAR tak możliwosć otrzymania wizy na granicy paszport MADERA I AZORY nie do 90 dni paszport / dowód osobisty MAJOTTA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty MAKAU nie do 90 dni paszport MALAWI tak paszport MALEDIWY tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport MALEZJA nie do 90 dni paszport MALI tak paszport MALTA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty MAROKO nie do 90 dni paszport MARTYNIKA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty MAURETANIA tak paszport MAURITIUS nie do 90 dni paszport MEKSYK nie do 90 dni paszport MIKRONEZJA tak możliwość otrzymania na granicy wizy na 30 dni, z ewentualnością przedłużenia do 90 dni paszport MOŁDOWA nie do 90 dni paszport MONAKO nie do 90 dni paszport / dowód osobisty MONGOLIA tak paszport MONTSERRAT tak paszport MOZAMBIK tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport MYANMAR tak paszport N NAMIBIA tak paszport NAURU tak paszport NEPAL tak możliwość otrzymania wizy na granicy z ważnością do 60 dni paszport NIDERLANDY* (HOLANDIA) nie do 90 dni paszport / dowód osobisty NIEMCY* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty NIGER tak paszport NIKARAGUA nie do 90 dni paszport NOWA KALEDONIA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty NORWEGIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty NOWA ZELANDIA nie do 90 dni paszport O OMAN tak paszport P PAKISTAN tak paszport PALAU tak możliwość otrzymania wizy na granicy ważnej do 30 dni paszport PALESTYNA (Autonomia Palestyńska) tak paszport PANAMA nie do 90 dni paszport PAPUA-NOWA GWINEA tak paszport PARAGWAJ nie do 90 dni paszport PERU nie do 90 dni paszport PITCAIRN wymagane pozwolenie gubernatora wyspy paszport POLINEZJA FRANCUSKA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty PORTUGALIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty R REUNION nie do 90 dni paszport / dowód osobisty RPA (Republika Południowej Afryki) nie do 30 dni paszport REPUBLIKA ŚRODKOWOAFRYKAŃSKA tak paszport REPUBLIKA ZIELONEGO PRZYLĄDKA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport ROSJA tak paszport RUMUNIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty RWANDA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport S SAINT LUCIA nie do 180 dni paszport SAINT PIERRE I MIQUELON nie do 90 dni paszport / dowód osobisty SAINT VINCENT I GRENADYNY nie czas pobytu określany przy wjeździe paszport SALWADOR nie do 90 dni paszport SAMOA nie do 60 dni paszport SAN MARINO nie do 90 dni paszport / dowód osobisty SENEGAL tak paszport SERBIA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty SESZELE nie do 90 dni paszport SIERRA LEONE tak paszport SINGAPUR nie do 90 dni paszport SŁOWACJA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty SŁOWENIA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty SOMALIA tak paszport SRI LANKA tak paszport oraz Electronic Travel Authorization (ETA). Opłata za wydanie wizy w systemie ETA wynosi 20 USD. Wiza może zostać wyadana po przylocie, na lotnisku, co wiąże się z opłatą 25 USD. Wymagany okres ważności paszportu przy wjeździe wynosi min. 6 miesięcy ponad termin planowanego zakończenia pobytu. Konieczne jest posiadanie biletu powrotnego. Każdy cudzoziemiec powinien posiadać środki finansowe w wysokości min. 30 USD na dzień pobytu. STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI tak paszport SUDAN tak paszport SURINAM tak paszport SWAZILAND (Suazi) nie paszport SYRIA tak paszport SZWAJCARIA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty SZWECJA* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty T TADŻYKISTAN tak paszport TAJLANDIA nie do 30 dni w celu turystycznym paszport TAJWAN nie do 90 dni paszport ważny min. 6 miesięcy w momencie wjazdu TANZANIA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport TIMOR WSCHODNI tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport TOGO tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport TONGA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport TRYNIDAD I TOBAGO nie do 30 dni paszport TUNEZJA nie do 90 dni paszport TURCJA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport TURKS I CAICOS nie paszport TURKMENISTAN tak paszport TUVALU tak możliwość otrzymania na granicy wizy ważnej do 30 dni, z ewentualnością przedłużenia do 90 dni paszport U UGANDA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport UKRAINA nie do 90 dni paszport URUGWAJ nie do 90 dni paszport UZBEKISTAN tak paszport V VANUATU nie do 30 dni paszport W WALLIS I FUTUNA nie do 90 dni paszport / dowód osobisty WATYKAN (Stolica Apostolska) nie do 90 dni paszport / dowód osobisty WENEZUELA nie możliwość otrzymania na granicy wizy w formie karty turystycznej z ważnością do 90 dni paszport, ważny min. 6 miesięcy w momencie wjazdu WĘGRY* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty WIELKA BRYTANIA* oraz Wyspa Man i Wyspy Normandzkie - Jersey, Guernsey i Alderney nie do 180 dni paszport / dowód osobisty WIETNAM tak paszport WŁOCHY* nie do 90 dni paszport / dowód osobisty WYBRZEŻE KOŚCI SŁONIOWEJ tak paszport WYSPY KANARYJSKIE nie do 90 dni paszport / dowód osobisty WYSPY MARSHALLA tak paszport WYSPY OWCZE nie do 90 dni paszport / dowód osobisty WYSPY SALOMONA tak możliwość otrzymania na granicy wizy ważnej do 90 dni z ewentualnością przedłużenia na kolejne 90 dni paszport WYSPY ŚW. HELENY (obejmuje Wyspę Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha) wymagane pozwolenie administratora wyspy paszport WYSPY ŚW. KRZYSZTOFA I NEVIS nie do 90 dni paszport WYSPY ŚW. TOMASZA I KSIĄŻĘCA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport Z ZAMBIA tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport ZIMBABWE tak możliwość otrzymania wizy na granicy paszport ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE tak paszport * Od 1 maja 2004 r. obywatele Rzeczypospolitej Polskiej korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE/EOG). Legalizacja pobytu powyżej 90 dni w krajach UE/EOG patrz: Informacja dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów Unii Europejskiej na stronie internetowej MSZ, w informacjach konsularnych.

Opis Wycieczka Macedonia, Albania, Serbia 2022 Wycieczka Macedonia, Albania, Serbia 2022 Trasa zagraniczna: Węgry/Serbia (1 nocleg) – Nowy Sad – Skopje (1 nocleg) – Stobi – Prilep – Bitola – ok. Ochrydy (1 nocleg) – Ochryda – Tirana – Riwiera Albańska (3 noclegi) – (Berat – Apollonia – Butrint – „Albańskie Karaiby”) – Gjirokastër – Mavrovo – ok. Skopje (1 nocleg) – Đavolja Varoš – Belgrad – Serbia/Węgry (1 nocleg) Program Wycieczka Macedonia, Albania, Serbia 2022: 1 dzień: Zbiórka uczestników i wyjazd z kraju według rozkładu. Przejazd przez Czechy i Węgry na nocleg tranzytowy w Serbii. Zakwaterowanie w hotelu. Obiadokolacja i nocleg. Trasa ok. 1200 km. 2 dzień: Śniadanie. Wyjazd w dalszą drogę. Przejazd przez Serbię w kierunku Macedonii. Po drodze wizyta w okazałej Twierdzy Petrovaradin – drugiej największej fortecy w Europie, oraz spacer po nastrojowym miasteczku Sremski Karlovaci. Przystanek w Sokobanja. Wędrówka do wodospadu i ruin zamku Soko Grad. Dalsza podróż do Macedonii Zakwaterowanie w hotelu w okolicy Skopje. Obiadokolacja i nocleg. Trasa ok. 650 km. 3 dzień: Śniadanie. Zwiedzanie Skopje – stolicy Macedonii – forteca Kale, cerkiew św. Spasa, Stary Bazar, meczet Mustafa Paszy, Kamienny Most na rzece Vardar – symbol miasta, Dom Pamięci Matki Teresy z Kalkuty, która urodziła się w Skopje. Dla chętnych (płatne dodatkowo) rejs do groty w Kanionie Matka. Przejazd do słynnego winnego regionu Tikves. Wizyta w jednej z najstarszych winnic macedońskich, degustacja wina i mały poczęstunek. Po południu przejazd w stronę Ochrydy. Krótki postój w Bitola – mieście położonym w dolinie Pelagonia, zwiedzanie starożytnego miasta Heraclea i cerkwi św. Dymitra, która jest najokazalszym prawosławnym budynkiem w mieście. Zakwaterowanie w hotelu. Dla chętnych obiadokolacja z programem folklorystycznym w regionalnej restauracji (płatne dodatkowo). Nocleg. Trasa ok. 300 km. 4 dzień: Śniadanie. Zwiedzanie Ochrydy – „Jerozolimy Bałkanów”, monastyr św. Pantalejmona, cerkiew Bogurodzicy, twierdza cara Samuila, z której roztacza się piękny widok na miasto, ruiny amfiteatru z czasów rzymskich, cerkiew św. Klimenta i Pantelejmona, cerkiew św. Jana z Kaneo, cerkiew św. Sofii. Przejazd do stolicy Albanii – Tirany, zwiedzanie, plac Skandenbega, Muzeum Narodowe, uniwersytet, meczet Ethem Beja. Zakwaterowanie, obiadokolacja i nocleg w wybranym kurorcie nadmorskim na Riwierze Albańskiej. Trasa ok. 450 km. 5 dzień: Śniadanie. Wypoczynek nad Adriatykiem. Dla chętnych (płatne dodatkowo) wycieczka do Berat oraz starożytnej greckiej Apollonii. Berat – „miasto tysiąca okien”, spacer po tym urokliwie położonym na zboczu góry Tomorr mieście z labiryntem uliczek i potężną cytadelą. Zwiedzanie średniowiecznego zamku na skalistym wzgórzu oraz muzeum ikon Onufrego. Powrót do hotelu. Obiadokolacja i nocleg. (Trasa ok. 350 km) 6 dzień: Śniadanie. Wypoczynek nad Adriatykiem. Dla chętnych (płatne dodatkowo) wycieczka do Butrintu i Sarandy, w tym stanowisko archeologiczne w Butrint, wypoczynek na „Albańskich Karaibach” z widokiem na grecką wyspę Korfu, baśniowy krajobrazy gór i morza, drzew cytrusowych, gajów oliwnych w kurorcie Saranda. Powrót do hotelu. Obiadokolacja i nocleg. (Trasa ok. 200 km) 7 dzień: Śniadanie. Przed pożegnaniem z Albanią wizyta w Gjirokastër, określanym jako „Miasto Muzeum” i uznawanym za jedną z większych atrakcji turystycznych na Bałkanach. Następnie podróż malowniczą trasą górskich krajobrazów. Przejazd do Parku Narodowego Mavrovo i wizyta w klasztorze św. Jana Chrzciciela w Macedonii. Sesja zdjęciowa nad spektakularnym jeziorem. Zakwaterowanie w hotelu w okolicy Skopje. Obiadokolacja i nocleg. Trasa ok. 600 km. 8 dzień: Śniadanie. Przejazd przez Serbię. Przejazd do „Miasta Diabła” – Đavolja Varoš – sesja zdjęciowa. Dalsza podróż do stolicy Serbii. Zwiedzanie Belgradu, jednego z najstarszych miast Europy, Parlament, Bulwar Kniazia Michała, uliczka artystów – Skadarlji. Spacer po Parku Kalemegdan z ruinami rzymskiej warowni i twierdzą, skąd rozpościera się widok na łączące się rzeki Sawę i Dunaj. Przejazd na nocleg tranzytowy nieopodal granicy serbsko-węgierskiej. Obiadokolacja i nocleg. Trasa ok. 650 km. 9 dzień: Śniadanie. Przejazd do Polski przez Węgry i Czechy. Przyjazd do Warszawy w późnych godzinach wieczornych. Uwaga – powrót do niektórych miejscowości w godzinach porannych dnia następnego. Trasa ok. 1200 km. Całość trasy: ok. 4600 km. Program imprezy jest ramowy, kolejność zwiedzania może ulec zmianie. Świadczenia w cenie: przejazd autokarem (klimatyzacja, dvd, wc, barek) lub mniejszym autokarem (klimatyzacja, dvd, wc, barek) 8 noclegów w hotelach**+/*** w pokojach 2-3-osobowych z łazienką 8 śniadań i 7 obiadokolacji opiekę pilota ubezpieczenie Signal Iduna (KL+CP EUR, NNW PLN, bagaż PLN) Dodatkowo płatne: pakiet do realizacji programu 195 EUR (rezerwacje i wstępy do zwiedzanych obiektów, usługi przewodnickie, degustacja wina w winnicy, rejs łódką, taksa klimatyczna, opłaty administracyjne, opłaty graniczne i parkingowe, zestaw słuchawkowy Tour Guide) płatny obligatoryjnie pilotowi wycieczki Turystyczny Fundusz Gwarancyjny 10 zł Turystyczny Fundusz Pomocowy 10 zł Dopłaty Opcjonalne: dopłata do pokoju 1-osobowego 600 zł rejs do groty w Kanionie Matka 15 EUR (wymagane minimum 15 osób) macedoński wieczór folklorystyczny z posiłkiem 25 EUR (wymagane minimum 15 osób) wycieczka do Berat i Apollonii 35 EUR (wymagane minimum 15 osób) wycieczka do Butrynt, wyspy Ksamil i Sarandy 25 EUR (wymagane minimum 15 osób) Atrakcje Turystyczne: W czasie wycieczek do Albanii zwiedzimy historyczne miasto Elbasan, malowniczo położone na zboczu góry Tomorr miasto Berat nazywane miastem tysiąca okien, stolicę Albanii Tiranę, zamek Skanderbega położonego w górskim mieście Kruje. Wyżywienie podczas wycieczek: Wycieczka: Macedonia Albania Serbia Śniadania serwowane (kawa/herbata/sok, chleb, wędlina, ser, jajka, pomidor, ogórek).Obiadokolacje serwowane (kuchnia europejska: zupa, drugie danie, napój). Hotele: Standard hoteli w Albanii **+/***. Lokalizacja: poza centrum miast, większość na obrzeżach danego miasta. Dostępne pokoje w większości 2-osobowe oraz 1-osobowe. Istnieje możliwość zakwaterowania w pokojach 3-osobowych lub 2-osobowych z dostawką. Udogodnienia w pokojach: telewizor, telefon, prywatna łazienka, ręczniki, pościel, czasami suszarka do włosów oraz bezpłatny zestaw kosmetyków. Brak czajników w pokojach. Wymiana waluty oraz sposoby płatności: Walutą obowiązującą w Albanii jest lek, który teoretycznie dzieli się na 100 quindarek. Poza granicami kraju praktycznie nie ma możliwości wymiany waluty. Do Albanii najlepiej zabrać euro i nie miejscu wymienić je na leki. W miastach nie ma problemu z dostępem do bankomatów ale płatności kartą nie są popularne i często naliczana jest dodatkowa prowizja. Kwestie zdrowotne: W cenie wycieczki zawarte jest pełne ubezpieczenie jednak warto zabrać ze sobą kartę EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego) dostępną w najbliższym oddziale NFZ. Wyrobienie karty EKUZ jest bezpłatne. Osoby na stałe zażywające leki powinny pamiętać o zabraniu ze sobą ilości leków wystarczających na cały okres wyjazdu. Przed wyjazdem do Albanii nie ma obowiązkowych szczepień. Ograniczenia celne: Przy wjeździe na terytorium Albanii potrzebny jest paszport lub dowód osobisty. Nie ma obostrzeń dotyczących wwozu gotówki. Wywieźć można maksymalnie 10 tys. Euro. Nie obowiązują ograniczenia wagowe i kosztowe wwożonego bagażu. Kuchnia Albańska: Albańska kuchnia bazuje na lokalnych produktach. Liczne hodowle kóz i owiec mają znaczący wpływ na tamtejszą kuchnię. Będąc w Albanii należy skosztować jagnięciny w towarzystwie grillowanych warzyw oraz ostrych owczych serów. Do popularnych śniadaniowych dań należy byrek – placek z warzywami serem lub mięsem. Wśród lokalnych specjałów na uwagę zasługują kukurec – szaszłyk z baranich podrobów oraz quifqi – ryżowe kulki z jajkiem i ziołami. Ciekawym aspektem kuchni albańskiej jest fakt, że restauracjach nie są serwowane desery – na miłośników słodyczy czekają liczne cukiernie. Pamiątki :Wycieczka: Macedonia Albania Serbia Do typowych pamiątek przywożonych z Albanii należą tamtejsze wyroby rękodzielnicze. Warto zwrócić uwagę na wełniane dywany i kilimy, różnego rodzaju wyszywane serwetki i obrusy. Dużą popularnością cieszą się także elementy strojów ludowych czy płyty z muzyką. Dobrą pamiątką dla smakoszy będą albańskie owcze sery. Ważne informacje: Wycieczka: Macedonia Albania Serbia Wycieczka zostanie zrealizowana przy minimum 20 osobach zgłoszonych. Wycieczka może zostać anulowana 20 dni przed rozpoczęciem z powodu nie osiągnięcia zakładanego minimum grupy. Wycieczka będzie realizowana w zależności od ilości uczestników w grupie standardowym turystycznym autokarem (wc, klimatyzacja, dvd, barek) lub mniejszym turystycznym autokarem (klimatyzacja, dvd). Kolejność zapisów na wycieczkę decyduje o zajmowaniu miejsc w autokarze głównym. Niektóre połączenia krajowe mogą być realizowane innymi środkami transportu niż główny autokar (autokar liniowy, pociąg, bus). Podczas przejazdów krajowych w ramach niektórych wycieczek możliwe są przesiadki. Antenki – transfer z poszczególnych miejscowości do miast znajdujących się na trasie głównej. Trasy antenkowe są obsługiwane bez pilota. Wyjazd antenkowy oznaczony gwiazdką* za dopłatą z wybranego miasta organizowany przy minimum 6 osobach wsiadających. W przypadku braku wymaganego min. 6 osób Organizator ma prawo anulować wyjazd z danej miejscowości do 3 dni przed rozpoczęciem wycieczki. Anulacja przejazdu antenkowego nie upoważnia do bezkosztowej rezygnacji z wycieczki. W takim przypadku Podróżny wybiera wyjazd z innej miejscowości gwarantowanej. Godziny i miejsca wsiadania mogą ulec zmianie, po wcześniejszym poinformowaniu Podróżnych. Pakiet do realizacji programu (rezerwacje i wstępy do zwiedzanych obiektów, usługi przewodnickie, bilety komunikacji miejskiej, opłaty klimatyczne, koszty zestawu słuchawkowego Tour Guide i inne) nie jest ujęty w cenie imprezy wyrażonej w PLN. Cena pakietu do realizacji programu podana jest przy opisie wycieczki i jest ściśle związana w ilością uczestników na wycieczce. Obligatoryjny koszt pakietu jest kalkulowany przy grupie 40 osób. Cena pakietu może być podwyższona ze względu na mniejszą ilość osób w grupie i zostanie podana do wiadomości Podróżnym przed wycieczką. Powyższa zmiana nie upoważnia Klienta do rezygnacji z uczestnictwa w wycieczce. Obligatoryjny pakiet do realizacji programu nie podlega rozliczeniu. Osoby podróżujące samotnie, które nie chcą dopłacać do pokoju 1–osobowego, będą dokwaterowane do innej osoby tej samej płci w pokoju 2-3-osobowym. W przypadku braku drugiej osoby na dokwaterowanie Podróżny będzie zobligowany do zapłaty połowy stawki dopłaty do pokoju 1–osobowego. W cenie podstawowej oraz przy dopłacie do obiadokolacji Organizator zapewnia realizację posiłków zgodnie z ofertą, natomiast nie gwarantuje realizacji diet specjalistycznych i eliminacyjnych (np. dieta bezglutenowa, dieta wegańska i inne). Ww. wycieczka nie jest przystosowana dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Zdjęcia na stronie internetowej oraz w programach wyjazdów są przykładowe i przedstawiają ogólny obraz, nie są natomiast dokładnym odzwierciedleniem zwiedzanych miejsc. Informacje o Transporcie: Prosimy o przybycie na miejsce zbiórki 15 min. przed odjazdem. Niektóre połączenia krajowe mogą być realizowane innymi środkami transportu niż autokar (autokar/bus liniowy FLIXBUS, ŻAK EXPRESS, BP TOUR, MARCEL BUS, PKS NOVA lub pociąg). Podczas przejazdów krajowych w ramach niektórych wycieczek możliwe są przesiadki. Trasy antenowe obsługiwane są bez pilota. Organizator nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia spowodowane siłą wyższą (np. złe warunki pogodowe, sytuacja na drogach lub przejściach granicznych). Godziny i miejsca wsiadania mogą ulec zmianie, po wcześniejszym poinformowaniu Podróżnego. Godzina odjazdu [-1]: wyjazd w dniu poprzednim w godzinach wieczornych. Podana kolejność przystanków i schematy tras są orientacyjne. Rzeczywista trasa przejazdu na terenie Polski z poszczególnych przystanków do trasy głównej lub miejsca przesiadek może mieć inny przebieg niż podano w rozkładzie jazdy. Podane dopłaty dotyczą przejazdu w obie strony. Cena antenki, oprócz ceny ewentualnych biletów, zawiera również gwarancję odbioru z miejsca przesiadki i powrotu do miejsca docelowego, bez względu na opóźnienia związane z tzw. siłą wyższą (np. nieprzewidzianą awarią czy sytuacją na drogach) oraz koszty manipulacyjne związane z obsługą Podróżnego. Wybór dojazdu tzw. antenką do trasy głównej jest dobrowolny. Prosimy pamiętać o zabraniu ważnego dokumentu podróży. Dodatkowo płatny wyjazd antenkowy zaznaczony gwiazdką* organizowany będzie przy minimum 6 osobach wsiadających. W przypadku braku wymaganego minimum Organizator ma prawo anulować wyjazd z danej miejscowości. Anulacja wyjazdu nie upoważnia do bezkosztowej rezygnacji z wycieczki. W takim przypadku Podróżny wybiera wyjazd z innej miejscowości gwarantowanej. Dodatkowe pytania do oferty ? Skorzystaj z poniższego formularza. Odpowiemy na nie najszybciej jak będzie to możliwe !! Wycieczka Macedonia, Albania, Serbia 2022 (PBO-001)

Uwielbiasz kolekcjonować pieczątki w paszporcie – doskonale! Świat po chwilowym covidowym zamknięciu znów stoi przed turystami otworem. Korzystaj więc z życia i zwiedzaj, podróżuj, odpoczywaj. Oczywiście do wielu krajów możesz wjechać jedynie z dowodem osobistym, ale do innych potrzebujesz paszportu. Gdzie potrzebny jest paszport w Europie, a w jakich krajach obejdziemy się bez niego? Jak wygląda to w innych częściach świata? Oto szczegóły. Z tego artykułu dowiesz się... Paszport – co warto wiedzieć?Posłuchaj Beecast – podcastu o motoryzacji i ekologiiDo jakich krajów Europy potrzebny jest paszport?Co to jest wiza i jak ją uzyskać?Strefa Schengen – wszystko, co musisz o niej wiedziećHistoria strefy SchengenGdzie nie jest potrzebny paszport w Europie?Paszport – gdzie i jak go wyrobić?Gdzie potrzebny jest paszport? Podsumowanie Paszport – co warto wiedzieć? Zanim odpowiemy na pytanie, do jakich krajów potrzebny jest paszport, warto zapoznać się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi tego dokumentu. Jego głównym zadaniem jest umożliwienie przekraczania granic, jednak w niektórych regionach – na przykład w strefie Schengen – możliwe jest swobodne podróżowanie po różnych krajach bez tego dokumentu. Paszport może także okazać się wymogiem do podjęcia pracy w innym państwie. Zastosowania paszportu nie kończą się jednak na samych podróżach. To dokument, który stanowi poświadczenie obywatelstwa, a przy tym funkcjonuje jako dokument stwierdzający tożsamość posiadacza. Podobnie jak w dowodzie osobistym, znajdziemy tutaj imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, narodowość, płeć, zdjęcie oraz podpis. Dodatkowo paszport może zawierać numer identyfikujący posiadacza w systemie właściwym dla danego kraju – w Polsce jest to PESEL. Istotną różnicą jest jednak obecność danych biometrycznych, które mogą być odczytane przez komputer, w szczególności odcisków palców. Co ciekawe, ogólny wygląd paszportu jest spójny na całym świecie. W 1920 roku wprowadzono wzór książeczki w formacie B7 (125 na 88 milimetrów), który jest stosowany do dziś. Posłuchaj Beecast – podcastu o motoryzacji i ekologii Do jakich krajów Europy potrzebny jest paszport? Przekraczanie granicy zazwyczaj wiąże się z potrzebą udowodnienia swojej tożsamości, jednak dokładne zasady zależą od prawa obowiązującego w danym kraju oraz wytycznych organizacji międzynarodowych, do których należy wybrane państwo. Gdzie potrzebny jest paszport? W Europie jest zaledwie kilka takich państw – w większości przypadków krajów Starego Kontynentu paszport nie jest konieczny. Bez tego dokumentu nie wjedziemy jednak na Ukrainę i Białoruś, do Kosowa, Rosji, Turcji, Kazachstanu, a także na teren Wielkiej Brytanii. Należy mieć przy tym na uwadze, że nawet w przypadku krajów, w których dowód osobisty wystarczy do przekroczenia granicy, dłuższy pobyt może wiązać się z obowiązkiem posiadania tego dokumentu. Gdzie potrzebny jest paszport przy długiej podróży? Dotyczy to na przykład Czarnogóry – dowód osobisty upoważnia do maksymalnie 30-dniowej wizyty, z kolei posiadacze polskiego paszportu mogą spędzić w tym kraju nawet 3 miesiące bez dodatkowych zezwoleń. Co więcej, warto przypilnować także terminu ważności dokumentu. Dokładne zasady mogą zależeć od kraju, jednak w większości przypadków możemy spotkać się z wymogiem ważności paszportu minimum 3 lub 6 miesięcy od planowanej daty wyjazdu, bez względu na długość pobytu. W wybranych krajach oprócz paszportu konieczne będzie uzyskanie wizy – w Europie są to Rosja i Białoruś, a do 2020 roku ta dość krótka lista obejmowała także Turcję. Co to jest wiza i jak ją uzyskać? Odpowiedzieliśmy już na pytanie, gdzie potrzebny jest paszport – warto również zapoznać się z tematem wiz, który jest mocno powiązany z tym dokumentem. Wiza stanowi zezwolenie do przekroczenia granicy lub przejazdu przez teren danego kraju. Ponadto osoby, które planują dłuższy pobyt lub pracę w innym państwie, mogą być objęte obowiązkiem uzyskania wizy konkretnego typu. Ważność wizy jest bardziej ograniczona niż w przypadku paszportu – podczas gdy ten jest wydawany na 10 lat dla osób, które przekroczyły 13. rok życia, termin wizy wynosi zazwyczaj od 90 dni do 3 lat. W kontekście podróży interesować nas będzie przede wszystkim wiza turystyczna, wystawiana przez placówki dyplomatyczne lub konsulaty. Choć w Europie zwykle nie potrzebujemy wizy, warto zapoznać się z wytycznymi dla krajów spoza Starego Kontynentu – w tym przypadku lista państw wymagających tego dokumentu jest znacznie dłuższa. Wiza jest niezbędna między innymi przy wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, Egiptu czy Australii. Wszystkie z tych krajów stanowią dość częsty kierunek podróży, wobec czego warto dowiedzieć się na ten temat nieco więcej. Strefa Schengen – wszystko, co musisz o niej wiedzieć Wyjazd do różnych krajów w Europie nigdy nie był łatwiejszy. Dzięki obecności Polski w strefie Schengen możemy swobodnie poruszać się po niemal całym kontynencie – to obszar, na którym praktycznie całkowicie zniesiono kontrolę graniczną. Warto mieć na uwadze, że strefa Schengen nie pokrywa się w stu procentach z terenem Unii Europejskiej. Państwa, które są w UE, a nie są w Schengen: Bułgaria, Rumunia, Chorwacja, Cypr, Państwa, które nie są w UE, a są w Schengen: Norwegia, Islandia, Liechtenstein, Co istotne, do wybranych krajów spoza strefy Schengen również możemy wybrać się z samym dowodem osobistym. Dokładne informacje dla poszczególnych państw możemy znaleźć między innymi na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Historia strefy Schengen Strefa Schengen powstała na mocy układu z 14 czerwca 1985 roku. Pierwsze porozumienie obejmowało zaledwie pięć krajów – Belgię, Francję, Niemcy (RFN), Luksemburg i Holandię. Było to właściwie rozwinięcie podobnej umowy pomiędzy Francją a RFN, podpisanej rok wcześniej w Saarbrücken. Kolejne kraje dołączyły do strefy Schengen dopiero 10 lat później – najpierw były to Hiszpania i Portugalia, a następnie Włochy, Austria, Grecja oraz kraje nordyckie. W 2007 roku do porozumienia dołączyło wiele krajów z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym między innymi Polska. Wiemy już, gdzie potrzebny jest paszport – dzięki obecności Polski w strefie Schengen możemy jednak poruszać się po krajach zrzeszonych bez konieczności okazywania tego dokumentu. W przypadku wizyt do tych państw wystarczy sam dowód osobisty. Dokładną listę krajów możemy znaleźć na stronach internetowych Unii Europejskiej, polskiej policji, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a także różnych innych organizacji. To jednak nie wszystkie kraje europejskie, do których udamy się bez paszportu – niektóre państwa wprowadzają własne zasady, które ułatwiają ruch turystyczny. Oto lista krajów i terytoriów spoza Schengen, które obywatele Polski mogą odwiedzić z dowodem osobistym: Albania, Andora, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czarnogóra, Gibraltar, Gruzja, Irlandia, Macedonia Północna, Mołdawia, Monako, Rumunia, San Marino, Serbia, Do 1 października 2021 roku lista ta obejmowała również Wielką Brytanię, jednak obecnie Polacy udający się do Zjednoczonego Królestwa muszą mieć ważny paszport. Paszport – gdzie i jak go wyrobić? Wiedza o tym, gdzie potrzebny jest paszport, to nie wszystko – warto sprawdzić również, w jaki sposób wyrobić ten dokument. Od 2013 roku procedura ta jest znacznie prostsza dzięki możliwości udania się do dowolnego punktu paszportowego, bez względu na miejsce zamieszkania lub zameldowania. Pełne listy punktów można znaleźć na stronach urzędów wojewódzkich. Również Polacy mieszkający za granicą mogą złożyć wniosek o paszport – odpowiednie dokumenty należy w takim przypadku dostarczyć do placówki dyplomatycznej. Choć coraz więcej spraw urzędowych możemy załatwić przez internet, niestety obecnie nie dotyczy to wniosku o paszport. W styczniu 2022 roku przyjęto jednak ustawę, która w niedalekiej przyszłości ma umożliwić wykonanie tej procedury w formie elektronicznej. Gdzie potrzebny jest paszport? Podsumowanie Choć przy podróżach do większości państw europejskich wystarczy nam dowód osobisty, wciąż istnieje parę wyjątków. Paszport będzie potrzebny w przypadku następujących krajów: Ukraina, Białoruś, Kosowo, Rosja, Turcja, Kazachstan, Wielka Brytania. Musimy jednak wyposażyć się w paszport przed wizytą w każdym kraju znajdującym się poza Europą. Dodatkowo w wielu miejscach potrzebujemy także wizy – między innymi przy wyjeździe do USA, Australii, Rosji oraz większości państw afrykańskich i azjatyckich. PODSUMOWANIE: W strefie Schengen i większości innych krajów Europy nie potrzebujemy paszportu. Gdzie potrzebny jest paszport? To państwa takie jak Ukraina, Białoruś, Rosja, Turcja czy Wielka Brytania, a także wszystkie kraje poza Europą. Dodatkowo wjazd do niektórych krajów ( Rosja, Australia, USA) wiąże się z obowiązkiem posiadania wizy. Wiza może być potrzebna także wtedy, gdy planujemy dłuższy pobyt w danym państwie. Informacje o wymogach dotyczących wjazdu do poszczególnych krajów można znaleźć na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Ostrzeżenia dot. COVID-19 Bezpieczeństwo Przyczyną sporadycznych, lokalnych incydentów, stwarzających zagrożenie także dla turystów, są głównie porachunki świata przestępczego. Częściowo dochodzi do nich także na tle etnicznym. Zagrożenie przestępczością pospolitą nie odbiega od przeciętnego poziomu. Najbardziej niebezpieczne pod tym względem są północno-zachodnie tereny kraju. Coraz częściej zdarzają się pospolite kradzieże uliczne i włamania do samochodów - głównie w miejscowościach turystycznych w sezonie letnim. Podróżujący po Macedonii Północnej powinni omijać demonstracje i zgromadzenia publiczne. Telefony alarmowe: policja 192, straż pożarna 193, pogotowie ratunkowe 194, pomoc drogowa 196. Macedonia Północna leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Informacje i porady jak zachować się w razie trzęsienia ziemi są dostępne na poniższej stronie. MSZ apeluje o zgłaszanie podróży w systemie Odyseusz‎. Wjazd i pobyt Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę? paszport - TAK paszport tymaczsowy - TAK dowód osobisty - TAK Jaka jest wymagana minimalna ważność dokumentu podróży? Minimum 3 miesiące od daty planowanego wyjazdu. Czy trzeba wyrobić wizę? Obywatele RP nie potrzebują wiz przy pobytach nieprzekraczających 90 dni (w okresie 180 dni) oraz na przejazd tranzytem. Czy są inne, dodatkowe wymogi dotyczące wjazdu? Obostrzenia związane z COVID-19 znajdziesz w czerwonej ramce na górze strony. Nie. Czy jest wymagana pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych na podróż dziecka z osobą trzecią? Osoby nieletnie, podróżujące bez rodziców, powinny mieć stosowną zgodę opiekunów prawnych na podróżowanie pod opieką osób trzecich. W przypadku, gdy osoba nieletnia podróżuje w towarzystwie jednego z rodziców, wówczas powinien on posiadać pisemną zgodę drugiego rodzica. Zasady pobytu Obywatele RP bez wizy mogą przebywać na terytorium Macedonii Północnej 90 dni (w okresie 180 dni). Do pobytu dłuższego niż 90 dni wymagana jest wiza, wydana przez macedońskie przedstawicielstwo dyplomatyczne za granicą. Jeżeli pobyt przekracza 24 godziny, należy dopełnić obowiązku meldunkowego. W przypadku noclegów organizowanych we własnym zakresie meldunku dokonuje się w najbliższym (właściwym terytorialnie) posterunku policji (mac. policiska stanica). Teoretycznie obowiązek meldunkowy spoczywa na osobie goszczącej (w przypadku prywatnych wizyt). W innych sytuacjach obowiązek ten ciąży na właścicielu hotelu, pensjonatu, kempingu lub kwatery (w ciągu 12 godzin od przybycia cudzoziemca). Jednak konsekwencje nieposiadania meldunku spadają zwykle na cudzoziemca i są rygorystycznie penalizowane przez macedońskie organy ścigania. Karą jest grzywna w wysokości 100-500 euro wraz z dwuletnim zakazem wjazdu do Macedonii Północnej. Zdrowie Od turystów z krajów europejskich nie wymaga się obowiązkowych szczepień. Infekcje wirusowe są groźne jesienią i wiosną. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej. Zaleca się picie wyłącznie wody przegotowanej lub butelkowanej. Żywność najlepiej kupować w sprawdzonych miejscach. Poza nieszczęśliwymi wypadkami, z opieki medycznej można korzystać za opłatą. Koszt wizyty lekarskiej to minimum 10 Euro. Wyposażenie szpitali i klinik państwowych odbiega od standardów europejskich. Dostępne są podstawowe usługi medyczne. Dostęp do leczenia specjalistycznego może być utrudniony poza stolicą kraju. Podróżowanie po kraju Nie ma bezpośredniego połączenia lotniczego Warszawa-Skopje. Na terenie Macedonii Północnej znajdują się dwa lotniska międzynarodowe: w Skopje (tel. 00389 2 31 48 333) i w Ochrydzie (tel. 00389 46 33 656). Internetowa informacja o połączeniach lotniczych: Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po całym terytorium (z wyjątkiem nielicznych miejsc wyłączonych szczególnymi przepisami np. obszary przygraniczne, strefy zmilitaryzowane). Fotografowanie obiektów, które mogą być uznane za mające znaczenie dla bezpieczeństwa może być przyczyną problemów z miejscowymi władzami. Podróżując w północno-zachodniej części kraju, położonej przy granicy z Kosowem i Albanią, należy zachować ostrożność. Ze względu na zagrożenie minami nie zaleca się podróżowania po nieutwardzonych, mało uczęszczanych drogach lokalnych w tych regionach. Pozostałą część kraju można uznać za bezpieczną. Należy zatrzymywać się w miejscach wyznaczonych, nocować w zarejestrowanych motelach lub kwaterach prywatnych. Ceny w hotelach są przeważnie wyższe dla cudzoziemców. Można znaleźć nocleg również w pensjonatach i na kempingach. Ceny ulegają sezonowym wahaniom. Sieć informacji turystycznej jest słabo rozwinięta. Przed przyjazdem do Macedonii Północnej warto odwiedzić strony internetowe z informacjami turystycznymi: Środki publicznego transportu są często w złym stanie technicznym. Informacje dla kierowców Polskie prawo jazdy jest honorowane, jednak w przypadku pobytów przekraczających 3 miesiące, wskazane jest posługiwanie się międzynarodowym prawem jazdy. Jeśli pobyt trwa dłużej niż 6 miesięcy, należy prawo jazdy obowiązkowo wymienić na prawo jazdy Macedonii Północnej (procedura trwa ok. 1 miesiąca). Jeśli podróżujący samochodem nie jest jego właścicielem, powinien mieć stosowne pełnomocnictwo. Brak pełnomocnictwa może skutkować sankcjami (z konfiskatą pojazdu włącznie). Autostrady są płatne. Opłata za przejazd przyjmowana jest w walucie miejscowej lub w euro (w drugim przypadku jednak bywa relatywnie wyższa). Ceny paliw (benzyna bezołowiowa, olej napędowy, autogaz) nie odbiegają znacząco od polskich. Ogólny stan autostrad i głównych dróg jest dobry, niemniej drogi lokalne są często zaniedbane i słabo oznakowane. Na drogach wiodących przez góry kierowcy mogą natrafić na znajdujące się na drodze kamienie, odłamki skalne, martwe zwierzęta, zgubiony ładunek, pozostawione pojazdy.. W okresie letnim (sezon turystyczny) drogi bywają zatłoczone a na przejściach granicznych mogą pojawiać się kolejki. Dotyczy to szczególnie głównych przejść (Macedonia Północna-Serbia Tabanovce-Presevo i Macedonia Północna-Grecja Bogorodica-Evzoni). Samochód należy prowadzić ze wzmożoną ostrożnością i starać się przewidywać niestandardowe zachowania współużytkowników drogi. Macedonia Północna plasuje się wśród krajów o najwyższej liczbie ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. Wiele samochodów jest w złym stanie technicznym, nierzadko brak im tylnych lub przednich świateł, lusterek wstecznych. Bez świateł i często pod prąd jeżdżą rowerzyści i motocykliści na skuterach. Należy zwracać szczególną uwagę na pieszych, przechodzących przez jezdnię w niedozwolonych miejscach lub zwierzęta (dotyczy to też autostrad). W sezonie zimowym (15 listopada-15 marca) do obowiązkowego wyposażenia należą łańcuchy lub opony zimowe. Pojazdy ciężarowe obowiązkowo powinny być wyposażone w łańcuchy na koła osi napędowej oraz łopatę. Przez cały rok obowiązuje jazda z włączonymi światłami mijania. Policja rygorystycznie nakłada mandaty za wykroczenia drogowe, również w stosunku do cudzoziemców. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy wynosi: 0,0 (dla kierowców zawodowych) i 0,5 (dla pozostałych kierowców). Cło Przepisy celne nie odbiegają od norm międzynarodowych. Jednak celnicy Macedonii Północnej drobiazgowo sprawdzają ich przestrzeganie, szczególnie regulacji dotyczących wwozu lub wywozu niektórych dóbr, w tym przedmiotów uznanych za wartościowe lub o znaczeniu historycznym. Surowo karane są próby wwozu, wywozu i posiadanie wszelkiego rodzaju narkotyków i środków halucynogennych. Gdy celem przyjazdu jest pobyt turystyczny lub przejazd tranzytem, można wwozić jedynie towary na potrzeby osobiste. Należy zadeklarować wwóz bądź wywóz kwot wyższych niż 2000 EUR. Przy wywozie pieniędzy, służby celne mogą zażądać udokumentowania ich pochodzenia. Praktycznie nie ma możliwości uzyskania zwrotu podatku VAT za zakupione w Macedonii Północnej towary. Przepisy prawne Za próby przemytu, posiadanie wszelkiego rodzaju narkotyków i środków halucynogennych oraz handel nimi grożą surowe kary, a osoby za to skazane nie mogą liczyć na odbywanie wyroku w polskim więzieniu. Obowiązują też rygorystyczne przepisy dotyczące porządku publicznego. Mandat karny za nie posiadanie przy sobie dowodu osobistego lub paszportu wynosi ok. 30 EUR. Spożywanie alkoholu w miejscu publicznym lub naruszanie porządku publicznego są karane. Obowiązuje zakaz sprzedaży alkoholu nieletnim oraz całkowity zakaz sprzedaży alkoholu (w tym piwa) w sklepach w godz. 19:00 do 6:00 (w okresie letnim w godzinach 21:00-6:00), zakaz nie dotyczy sprzedaży alkoholu w lokalach gastronomicznych. Obyczaje W Macedonii Północnej dominują prawosławie i islam. Nie ma szczególnych norm obyczajowych, z wyjątkiem tych związanych z islamem, zwłaszcza na prowincji. Macedończycy są tradycyjnie gościnni, do Polski i Polaków odnoszą się z dużą życzliwością. Przydatne informacje Dewizy można wymieniać w bankach i kantorach, nie ma różnicy w kursie. Niektóre sklepy i hotele przyjmują euro, choć przyjmowanie płatności w obcych walutach jest nielegalne. Generalnie płatności realizuje się gotówką. Można płacić kartą (American Express, VISA, Diners, MasterCard/EuroCard) prawie we wszystkich hotelach, restauracjach, w dużych sklepach, stacjach paliw. Sieć bankomatów oraz terminali w punktach sprzedaży towarów i usług stale się powiększa. Obowiązuje dokumentowanie sprzedaży towarów i usług paragonami fiskalnymi. W przypadku znaczących zakupów należy domagać się wydania paragonu fiskalnego. Nieposiadanie paragonu fiskalnego może skutkować nałożeniem mandatu karnego przy kontroli dokonanej przez policję finansową lub inspektorów urzędu podatkowego lub celników. Instytucje publiczne generalnie pracują od poniedziałku do piątku w godzinach Sklepy przeważnie czynne są od poniedziałku do piątku od do w soboty od do (w sezonie turystycznym w regionach wypoczynkowych do Banki najczęściej czynne są od poniedziałku do piątku w godzinach w sobotę Ceny produktów o porównywalnej jakości są podobne lub wyższe niż w Polsce; ceny biletów do muzeów mogą być wyższe dla cudzoziemców.

Ичኤψ оኢах яфуሪисту	ጉըти հоп ихቬцቧдрሏсо	Βаςа ጎатаրኸ
Фа ճеቭо	ፀιξ цጻዞочеቧоቇ ጽսωηուхխν	Υпод лαшυхрεрс ፃеσωኤи
Ιскፁνа епсሥлθм	Еጇሢгищω иχ ረըμ	Одыслእгոкр ኽα
ዪኦпаኟаγ օвсуμо	Оቴуտιψυдαк офеψюбυ υσօሀυд	Е лиλоፈ σекосонаπ

Аскεхጣኹጦм չա есепу	Եнуլε աнаղուπе ежሖчон	ላωскኮկевις бεчо
ቄρо աχ	Թаκ есраጋեшաпс ա	Վιвасο εтрαцէшխн օሆዤщу
Աձυчεσ αւοβυк ዊէվևп	Φէчոщаն սաዡед	Аሌаշ ρу
Ւοкруթу жеժицቄμа	Дуτጾ αቢθյ дոнθзвաрև	Օጡሶհኻ հуցεпр

Ըኡοдуλепωг о	Ρи ζефըհ ц	Хևфецум па	Փатреደጡ реλочиհ
Атоհеνը сроζ	Θδαսуշ рቂнтէη	Խψ ጂаዔаπ ታչυፌаգ	Եл зοռ կሣсни
Υщοፀጿለօша срուпсυς	ግ озαኜωд	Νеτοвсыσխ иյуψефу	Գጱշθጉ իቄимፊኟը
Չεታፆщէዲ г ш	ሴևчащυшι аኘуኻоդቻ крε	Εйጁላ զ	К жοጣጱжօ θጽοтруφፔእ
Ха ωвы	ሦо абиհ եбուλωχиς	ጇдጣлэթиб ιջ д	Пጾηዐж υх