fot. Adobe Stock Objawy raka jelita grubego są przez długi czas niespecyficzne i mogą być bagatelizowane. Zwykle myli się je z problemami trawiennymi, ponieważ w początkowym etapie wiążą się z występowaniem bólu brzucha, wzdęć czy uczucia przelewania. Dopiero z czasem dołączają do nich bardziej niepokojące symptomy, np. problemy z wypróżnianiem, krew w stolcu, krwawienie z odbytu czy osłabienie i chudnięcie. W zależności od rodzaju, lokalizacji i zaawansowania nowotworu lekarz – w ramach leczenia – podejmuje decyzję, czy u pacjenta można przeprowadzić operację raka jelita grubego. Jakie są wówczas rokowania i na czym polega postępowanie pooperacyjne? Zdecydowałyśmy się dopytać o to lek. Roberta Gajewskiego – chirurga onkologa z Oddziału Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii w Nowym Sączu. Panie doktorze, zacznijmy od podstaw: na czym zwykle polega leczenie operacyjne raka jelita grubego? Lek. Robert Gajewski: Operacja raka jelita grubego jest zależna od kilku czynników. W dzisiejszej dobie rozwoju naszej wiedzy i możliwości operacyjnych leczenie tego nowotworu możemy indywidualizować w zależności od rodzaju, stopnia zaawansowania choroby oraz od tego, w jakim odcinku jelita grubego nowotwór jest zlokalizowany. Jeśli mamy do czynienia z rakiem w obrębie okrężnicy, tzw. jej odcinków: wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy lub esicy, to przeprowadza się najczęściej usunięcie raka wraz z odpowiednim fragmentem jelita, następnie wykonuje się zespolenie jelita, czyli odtworzenie jego ciągłości. Dalsze decyzje podejmuje się po uzyskaniu wyników badania histopatologicznego preparatu pooperacyjnego. W przypadku nowotworów zlokalizowanych w końcowym odcinku jelita grubego, czyli w odbytnicy, postępowanie jest bardziej zróżnicowane. U pacjentów z rakiem pierwotnie resekcyjnym postępowanie powinno odbywać się zgodnie z wytycznymi ESMO (European Society for Medical Oncology). U pacjentów z tzw. wczesnym rakiem (mały guz na niewielkim odcinku) możemy wykonać zabieg pierwotny lub zabieg usunięcia tej zmiany endoskopowo. U pacjentów z bardziej zaawansowanym stanem chorobowym powinniśmy zastosować samodzielną radioterapię przedoperacyjną, tzw.”krótkie ramię”, które polega na podaniu pacjentowi w ciągu pięciu dni napromieniania, z następowym zabiegiem, który powinien zostać wykonany po 5-7 dniach, lub skojarzoną radiochemioterapią, tzw. „długie ramię”, które polega na podaniu pacjentowi w ciągu pięciu tygodni napromieniania wraz z chemioterapią, a następnie z zabiegiem operacyjnym odroczonym do 6-7 tygodni od radioterapii. U pacjentów z rakiem pierwotnie nieresekcyjnym, tj. takich, u których na podstawie badań obrazowych stwierdzamy, iż nie uda się wykonać zabiegu operacyjnego, ponieważ rak nacieka narządy sąsiednie, zalecenia co do postępowania są odmienne. Standardowym postępowaniem w tej grupie chorych jest przedoperacyjna radiochemioterapia, odczekanie 6-8 tygodni i ponowna ocena możliwości wykonania zabiegu. U chorych z obciążeniami internistycznymi, gdzie nie jest możliwe zastosowanie chemioterapii, dopuszczalne jest zastosowanie samodzielnej radioterapii i dalsze postępowanie jak powyżej. To jednak tylko schematyczne nakreślenie postępowania, o szczegółach bowiem można by rozprawiać bardzo długo. Czy chemioterapia w raku jelita grubego jest skuteczna? Jak taka operacja wpływa na rokowania chorego? Według obecnych standardów nadal podstawowym rodzajem leczenia w raku jelita grubego jest zabieg chirurgiczny. Przeprowadzony u chorego w stadium niezaawansowanym daje często spore szanse na całkowite wyleczenie. Możliwość przeprowadzenia operacji jest jednak uzależniona nie tylko od samego stadium choroby, ale też ogólnej kondycji organizmu. Ważne jest właściwe przygotowanie pacjenta do zabiegu, obejmujące dbałość o odpowiedni stan odżywienia. Choroba rozwija się miesiącami, często więc doprowadza do wyniszczenia pacjenta. Dlatego z powodu niedożywienia i słabej kondycji chory może na początku nie zostać zakwalifikowany do zabiegu ze względu na zbyt duże ryzyko późniejszych powikłań. Zadaniem doświadczonego lekarza jest włączenie leczenia żywieniowego, by wzmocnić organizm, dostarczając mu energii, białka i potrzebnych składników odżywczych – jeżeli to możliwe, stosując doustne preparaty, a w dalszych etapach żywienie dojelitowe, ostatecznie pozajelitowe. Regularnie stosowane żywienie medyczne może poprawić szybko kondycję organizmu i umożliwić prowadzenie leczenia. Pierwsze efekty stosowania wsparcia żywieniowego są zwykle odczuwalne już po dwóch tygodniach – chory zaczyna odzyskiwać siły, polepsza się jego samopoczucie. Odpowiednio dostosowane żywienie medyczne wpływa również na łatwiejsze gojenie się ran i u części chorych zwiększa tolerancję farmakoterapii. Jest aktualnie integralną częścią leczenia onkologicznego. Nieco gorszą rokowniczo grupą chorych są pacjenci, u których zdiagnozujemy chorobę w zaawansowanym stadium nowotworu, tj. stwierdzimy przerzuty odległe najczęściej występujące w wątrobie. W takich przypadkach operacja nie zawsze jest wskazana, a często nawet przeciwskazana. W tej grupie chorych możliwe jest stosowanie innych form leczenia, takich jak chemioterapia i/lub radioterapia paliatywna, leczenie biologiczne. Jeśli jest to możliwe ze względu na stan pacjenta oraz ilość ognisk przerzutowych, możemy usunąć te ogniska, na przykład stosując metodę HIPEC, częściową resekcję wątroby wraz z ogniskiem przerzutowym lub też termoablację („wypalenie” ogniska przerzutowego), co w konsekwencji czasowej może przynieść znaczne korzyści chorym. Szczególnie w tych wymienionych przypadkach leczenie żywieniowe powinno stanowić integralny element opieki i być dopilnowanym elementem procesu leczenia. O czym powinni wiedzieć i pamiętać chorzy, którzy przeszli taką operację? Zalecenia pooperacyjne w raku jelita grubego są ściśle i jasno określone w zaleceniach ESMO (Europejskie Towarzystwo Medycyny Onkologicznej). O przebytej chorobie nie można zapomnieć. Nie wystarczą wizyty u lekarza rodzinnego. Po zabiegu pacjenci muszą podlegać ścisłej kontroli w poradniach onkologicznych. Zaleca się wykonywać badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz oznaczyć poziom markera nowotworowego CEA co 3-6 miesięcy przez 3 lata, a następnie co 6 miesięcy w 4. i 5. roku po zabiegu. Należy także wykonywać badanie tomografii komputerowej jamy brzusznej i klatki piersiowej co 6-12 miesięcy u pacjentów z dużym ryzykiem nawrotu choroby. Poza tym trzeba wykonać kontrolną kolonoskopię rok po zabiegu operacyjnym, a jeżeli doszło do sytuacji, że pacjent był zoperowany bez takiego badania, bo na przykład guz zamykał światło jelita i operacja odbywała się w trybie pilnym, to pełna kolonoskopia powinna zostać wykonana do roku czasu od zabiegu. W obu przypadkach badanie to należy powtórzyć po trzech latach. W onkologii panuje ogólna zasada pięcioletniej oceny pacjenta po leczeniu. Oznacza to, że jeśli chory w okresie pięciu lat po leczeniu nie zachoruje na ten sam typ nowotworu, to uznaje się go za wyleczonego. Jednak pacjent powinien pozostawać pod kontrolą onkologów w zasadzie już do końca życia. Stopniowo wizyty odbywają się w coraz odleglejszych interwałach czasowych, ale ze względu na to, iż nie do końca wiadomo, jaki czynnik wywołał chorobę u danego pacjenta, czy on nadal występuje i jaka jest jego siła oddziaływania, dlatego należy zachować wszelkie środki profilaktyczne. Zobacz też:Od czego zależą rokowania w raku jelita grubego? Pytamy onkologa o przeżywalność pacjentówRak jelita grubego oczami chirurga onkologa Ekspert: lek. Robert Gajewski – chirurg onkolog. Pracuje na Oddziale Chirurgii Onkologicznej Centrum Onkologii w Nowym Sączu oraz prowadzi swoją prywatną praktykę. Specjalizuje się w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego, schorzeń piersi, czerniaka oraz chorób tarczycy. Założył w Szpitalu Nowosądeckim zespół ds. żywienia i od kilku lat promuje oraz zajmuje się leczeniem żywieniowym chorych wyniszczonych z zaburzeniami połykania. Pracuje także w Poradni Żywieniowej Nutrimed, która opiekuje się pacjentami leczonymi żywieniowo w warunkach domowych. Jest biegłym sądowym w dziedzinie chirurgii ogólnej i onkologicznej. Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Rak jelita grubegoTen nowotwór to drugi, jeżeli chodzi o przyczynę zgonów, nowotwór złośliwy w Polsce. Zarówno zapadalność, jak i umieralność na ten nowotwór nadal 2013 roku w Polsce zanotowano ponad 17 tys. zachorowań na raka jelita grubego, a 11 tys. osób zmarło z powodu raka jelita grubego. Nowotwór ten rzadko dotyka osoby przed 40. rokiem życia, ale po przekroczeniu tej granicy ryzyko zachorowania zwiększa się i osiąga szczyt w 8. dekadzie raka jelita grubegoObjawy raka jelita grubego różnią się w zależności od stopnia zaawansowania i umiejscowienia guza. W przypadku raka prawej połowy jelita objawem jest zazwyczaj utajone krwawienie z postępującą niedokrwistością. Gdy rak usytuowany jest po lewej stronie to najczęstszym objawem jest jawne krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego i zmiana rytmu wczesne objawy raka jelita grubego to:krwawienie z odbytuobecność krwi w stolcuniedokrwistość (bierze się z niewielkiego, często ukrytego, ale stałego krwawienia z guza do światła jelita grubego)naprzemienne występowanie biegunek i zaparć lub uporczywe biegunkizmiana w kształcie i rozmiarach stolca (tzw. „stolce ołówkowate”)ból brzuchaciągłe parcie na stolecPóźniej do objawów raka jelita grubego dołączają klasyczne symptomy zaawansowanej choroby nowotworowej: postępująca utrata masy ciała, brak apetytu i zaobserwujesz u siebie którykolwiek z wyżej wymienionych objawów, to skontaktuj się z i powikłania raka jelita grubegoRokowanie w przypadku raka jelita grubego, tak jak w innych nowotworach, zależy od stopnia zaawansowania guza w momencie diagnozy. Ze względu na to, że prawie 80% nowotworów jelita grubego diagnozowanych jest w późnych stadiach, to odsetek 5-letnich przeżyć wynosi ok. 40%. Jeżeli pojawią się przerzuty, to po ich całkowitym wycięciu 5 lat przeżywa 25-35% raka jelita grubegoPowikłaniem raka jelita grubego może być wystąpienie przerzutów do całego organizmu. Są one objawem zaawansowania choroby i zmniejszają szansę na pełne raka jelita grubegoPowstanie i rozwój raka jelita grubego mają wiele przyczyn, ale największą rolę odgrywają czynniki genetyczne i genetyczne są główną przyczyną ok. 15-30% wszystkich przypadków choroby. Zalicza się do nich:zespół Lyncha, dawniej nazywany dziedzicznym rakiem jelita grubego niezwiązanym z polipowatością – jest to najczęstsza przyczyna uwarunkowanego genetycznie raka jelita grubego i odpowiada za 1-3% zachorowań na ten nowotwórwcześniejsze zachorowanie na raka jelita grubego lub wycięcie polipów1 o dużym stopniu dysplazji2występowanie przypadków raka jelita grubego w rodziniezespół rodzinnej polipowatości gruczolakowatej3, który uważa się za tzw. stan przednowotworowychoroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna4 zwiększa ryzyko 3-krotnie, a wrzodziejące zapalenie jelita grubego 20-krotnie)Czynniki środowiskowe mają związek z większością zachorowań na raka jelita grubego. Należą do nich:wiek > 50. roku życiaotyłośćpalenie papierosów (w USA z paleniem tytoniu związanych jest 20% raków jelita grubego)niska aktywność fizycznadieta, która sprzyja zaparciom oraz niekorzystnie wpływa na florę bakteryjną jelit, wywołuje powstanie związków rakotwórczych i wydłuża ich czas pasażu przez jelito grube:uboga w owoce i warzywa oraz wapń, błonnik i selenbogata w tłuszcze zwierzęce i wysokokalorycznaprzebyta radioterapia jamy brzusznejprzyjmowanie leków immunosupresyjnych po przeszczepie organówOraz nieco rzadziej:nadużywanie alkoholuprzebyte wycięcie pęcherzyka żółciowegoinfekcje HPVprzebyty rak szyjki macicy, sromu lub pochwyPoznaj 5 faktów o raku jelita raka jelita grubegoPewne i jednoznaczne postawienie diagnozy możliwe jest jedynie w badaniu histopatologicznym wycinków pobranych ze zmiany (np. z guza, z polipa, czy też ze zmienionej błony śluzowej) lub całego usuniętego fragmentu. Badanie to, oprócz samego rozpoznania, może dostarczyć informacji o typie nowotworu, co z kolei warunkuje zaplanowanie właściwego procesu wiele badań, które pozwalają potwierdzić obecność podejrzanej zmiany w jelicie i ocenić, czy powinna ona zostać zbadana histopatologicznie. Badanie na obecność krwi utajonej w stolcu – pozwala na stwierdzenie, czy w kale jest krew, której nie widać gołym okiem. Stosowane jest, jako badanie przesiewowe w kierunku raka jelita per rectum (przed odbyt) – lekarz wprowadza palec do odbytu i dotykiem bada dolną część odbytnicy. W ten sposób można stwierdzić obecność zmian odbytu, kanału odbytu oraz końcowej części odbytnicy (6-10 cm).Rektoskopia – oglądanie końcowej części odbytnicy (około 30 cm końcowego odcinka) przez specjalny wziernik. Pozwala na stwierdzenie obecności zmian w tym odcinku jelita grubego i ewentualne pobranie wycinków do badania histopatologicznego. Czasami możliwe jest również usunięcie niewielkich – badanie wykonywane za pomocą długiego (ok. 150-180 cm), giętkiego endoskopu wprowadzanego przez odbyt. Dzięki niemu można obejrzeć całe jelito grube, aż do miejsca, gdzie łączy się z jelitem cienkim. W razie potrzeby w czasie kolonoskopii można pobrać wycinki do badania histopatologicznego lub usunąć niewielkie polipy1. Warunkiem powodzenia kolonoskopii jest odpowiednie przygotowanie do badania, zgodnie ze wskazówkami lekarza kierującego na kontrastowy – obecnie rzadko wykonywany. Polega na wtłoczeniu do jelita grubego powietrza oraz podania środka kontrastowego i wykonaniu szeregu zdjęć rentgenowskich jamy brzusznej, na których uwidacznia się zarys ściany jelita. Na podstawie tego można stwierdzić obecność podejrzanych zmian w ścianie jelita. Badanie to jest mniej dokładne od kolonoskopii i w czasie jego wykonywania nie można pobrać żadnych wycinków do badania wirtualna (kolonografia) – badanie polega na stworzeniu trójwymiarowego obrazu jelita grubego dzięki serii zdjęć robionych tomografem komputerowym. Tak jak w przypadku tradycyjnej kolonoskopii warunkiem powodzenia kolonoskopii wirtualnej jest odpowiednie przygotowanie do badania, zgodnie ze wskazówkami lekarza kierującego na badanie. Do wykonania tego badania potrzebne jest dożylne podanie specjalnego kontrastu, a interpretacja obrazów jest czasami niejednoznaczna – to wszystko sprawia, że kolonoskopia wirtualna nie jest zbyt często wykonywana. Dodatkowym ograniczeniem tej metody jest brak możliwości usunięcia ewentualnych zmian lub pobrania ich do badania stężenia markera5 CEA (antygenu karcynoembrionalnego) we krwi – antygen6 ten jest markerem, którego podwyższone stężenie obserwuje się u chorych z rakiem jelita grubego. Oznaczanie jego stężenia wykorzystuje się najczęściej do monitorowania stanu chorych już po leczeniu raka jelita grubego w celu obserwacji, czy nie doszło do nawrotu choroby. Przeczytaj też o badaniu wykrywajacym nowotwory neuroendokrynne (Chromogranina A) oraz o antygenie CA 19-9, które może pomóc w diagnoze raka trzustki, jelista grubego, raka jelita grubegoPodstawową metodą leczenia raka jelita grubego jest operacja. Jednak zanim do niej dojdzie, konieczne jest wykonanie szeregu badań dodatkowych, jak USG czy tomografia komputerowa. Pozwolą one lekarzom określić, czy wykonanie operacji jest możliwe, a jeżeli tak – to jaki jej rodzaj wybrać. Na podstawie tych badań ustalą oni również, czy przed leczeniem operacyjnym potrzebne jest jakieś dodatkowe postępowanie, takie jak np. przedoperacyjna zależności od wielkości guza i jego lokalizacji zmiana usuwana jest z odpowiednim fragmentem zdrowego jelita oraz, zazwyczaj, okolicznymi węzłami chłonnymi. Często w czasie operacji możliwe jest zszycie (zespolenie) ze sobą pozostałych fragmentów jelita, dzięki czemu dla tych pacjentów operacja nie wiąże się z pogorszeniem komfortu się jednak, że zszycie to nie jest możliwe – wtedy wyłania się tzw. „sztuczny odbyt”, czyli stomię. Jest to otwór w ścianie brzucha, do którego z jednej strony doprowadzony jest końcowy odcinek jelita grubego, a z drugiej – plastikowy zbiornik, nazywany workiem stomijnym. Do tego worka wydalany jest stolec. Stomia może być wyłoniona na jakiś czas, np. do momentu wygojenia zespolenia lub na zależności od wyniku badania histopatologicznego preparatów usuniętych w czasie operacji, np. gdy stwierdzona zostanie obecność przerzutów w usuniętych węzłach chłonnych, lekarze mogą zdecydować o dalszym leczeniu chorego. W tych zaawansowanych przypadkach zastosowanie ma chemioterapia i wielonarządowaW sytuacji, gdy nowotwór jest w bardzo zaawansowanym stadium i nacieka sąsiednie organy (np. żołądek, wątrobę, śledzionę, nerkę, ścianę brzucha, pęcherz moczowy lub jajnik) konieczna może być operacja wielonarządowa. Polega ona na wycięciu guza pierwotnego wraz z fragmentem jelita oraz częścią lub całością zajętych narządów. W takich przypadkach często okazuje się, że rozległość i lokalizacja zmian uniemożliwia wykonanie właściwej operacji i konieczne jest leczenie uzupełniające, np. po operacjiPo doszczętnym wycięciu guza chorzy są kontrolowani przez pierwsze 2 lata co 2-3 miesiące, potem rzadziej, aż do 5. roku po operacji. Monitorowanie ich stanu opiera się na badaniu stężenia markera5 CEA we krwi co 3 miesiące przez 3 lata, tomografii lub USG jamy brzusznej oraz RTG klatki piersiowej co roku oraz pełnej kolonoskopii w ok. 6 miesięcy, 3 lata i 5 lat po operacji. Zapobieganie rakowi jelita grubegoU osób niebędących w grupie ryzyka działania zmniejszające niebezpieczeństwo rozwoju nowotworu to:regularna aktywność fizycznadbanie o prawidłową dietę – ograniczenie tłuszczów (zwłaszcza tych pochodzenia zwierzęcego), codzienne spożywanie świeżych owoców i warzyw, zmniejszenie kaloryczności posiłków, ograniczenie spożycia alkoholupo ukończeniu 50. roku życia regularne wykonywanie badań przesiewowychkolonoskopii co 10 lat lubbadań na obecność krwi utajonej w stolcu co 2 lataU osób z uwarunkowaniami genetycznymi do wystąpienia raka jelita grubego profilaktyka dopasowywana jest indywidualnie i opiera się na częstszym wykonywaniu profilaktycznych badań kolonoskopowych i rozpoczynaniu ich w młodszym palenie i ogranicz spożycie o prawidłową bądź aktywny o utrzymanie prawidłowej masy się badaniom profilaktycznym. Gdy zauważysz u siebie niepokojące objawy, zgłoś się do lekarza!Przeczytaj więcej o markerach „Interna Szczeklika 2015" 1 Uwypuklenie tkanki ponad powierzchnię błony śluzowej. Polipy nowotworowe to rozrost tkanki z cechami Stan przedrakowy, czyli nieprawidłowości w komórkach wskazujące na wczesny etap zmiany nowotworowej. Proces ten jest ograniczony i nie dotyka głębszych tkanek. Dysplazja bywa określana jako stan przejściowy pomiędzy rozrostem komórek, a Zespół uwarunkowany genetycznie, w którym liczba polipów sięga setek lub tysięcy. Najczęściej polipy te są umiejscowione w jelicie grubym. Uważa się, że przy tej chorobie rozwój raka jelita grubego jest prawie pewny już około 40. roku Zapalenie, które może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, od jamy ustnej do odbytu. Dokładna jego przyczyna nie jest znana. Zapalenie to prowadzi do zniszczenia i włóknienia ściany przewodu pokarmowego, czego następstwem mogą być przetoki i Substancje, których obecność lub zwiększone stężenie w organizmie może świadczyć o rozwoju nowotworu. Wykorzystywane są przede wszystkim do monitorowania efektów leczenia nowotworów. Wyjątkiem jest antygen specyficzny dla prostaty (PSA), który służy do badań profilaktycznych i wczesnego wykrycia bezobjawowego jeszcze nowotworu Substancja, która „alarmuje” nasz system odpornościowy, może nim być np. komórka bakterii lub komórka nowotworowa.

forumowicz RAK JELITA GRUBEGO................. Czy ktoś z Państwa może sie podzielić opinią na temat tej strasznej choroby ,a mianowicie na co zwracać szczególna uwage po operacji guza w jelicie? Jak postępować z osobą ,ktora tego doswiadczyła? Dziekuję za każdą radę forumowicz Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: forumowicz » 16 wrz 2011 21:34 Witam wszystkich zaglądajacych tutaj,miałam nadzieję ,że podzielimy się informacjami, wiedzą na temat tej strasznej choroby. Ta choroba nie musi być wyrokiem smierci ,mozna z nia walczyć ,mozna zapobiegać .Wierzę ,że posiadamy taką wiedzę i zechcemy sie podzielić nią z innymi,wszak rak jelita grubego jest na 3 bodajże miejscu wśród nowotworó i zbiera coraz większe do wymiany informacji pozdrawiam Zosia Przyjaciel forum Posty: 1660 Na forum od: 29 gru 2009 15:33 Oddział NFZ: Podlaski Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: Zosia » 23 wrz 2011 22:25 Witam! Mój przyjaciel w kwietniu miał operację potem chemia. Miał przepisane 6 cykli wziął 5 był wykończony i ostatniej po prostu odmówił. Obecnie minął już rok/po chemii/ czuje się dobrze , cieszy się życiem i wyniki wszystkie są dobre ani śladu żadnych przerzutow i............ oby tak pozostało. Nigdy nie należy tracić nadziei ! Pozdrawiam forumowicz Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: forumowicz » 24 wrz 2011 06:42 Zosia pisze:Witam! Mój przyjaciel w kwietniu miał operację potem chemia. Miał przepisane 6 cykli wziął 5 był wykończony i ostatniej po prostu odmówił. Obecnie minął już rok/po chemii/ czuje się dobrze , cieszy się życiem i wyniki wszystkie są dobre ani śladu żadnych przerzutow i............ oby tak pozostało. Nigdy nie należy tracić nadziei ! Pozdrawiam wiaj Zosiu jak to pięknie gdy spotyka się życzliwych ludzi /ach te bużki tak ich mało/ ,tak ta choroba dotyczy kogoś mi bliskiego ,to guz ,złośliwy tak napisali w rozpoznaniu ,ale nie rozsiewajacy komórek i nie ,zajął węzłów ta jest poddana radioterapii ,po ok 14 dniach wraca do domu ,potem będzie konsultacja ,czy potrzebna jest operacja i czy zakończy się stomią ,to ostatnie to szok dla wszystkich .Guz umiejscowił się tak brzydko ,że nie mogą inaczej operować,jeśli coś po radioterapii by pozostało ,tylko poprzez wyprowadzenie jelita na tak się nie stało ,mamy taką nadzieję. Wszystkim to powiem: RÓBCIE W PEWNYM OKRESIE ŻYCIA KOLONOSKOPIĘ ,usg brzucha ,badajcie się ,lekarze mają rację ,gro poważnych chorób to brak badań w odpowiednim momencie ,nie wolno do tego dopuszczać .Każdy prawie rak ,jest uleczalny ,trzeba tylko o siebie dbać i po prostu słuchać w tym względzie lekarzy. Zosiu jeszcze raz dziękuję ,za ciepły wpis .DUŻA BUŻKA ewa831 Bardzo Pomocny Kuracjusz Posty: 135 Na forum od: 08 wrz 2011 20:51 Oddział NFZ: Mazowiecki Staż sanatoryjny: 3 Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: ewa831 » 24 wrz 2011 13:07 Co do lekarzy to im zawsze na wszystko szkoda pieniędzy. Badania najlepiej jak by się robiło prywatnie a nie wszystkich na to stać. A jak potem się okaże że jest nowotwór to lekarz dlaczego tak pózno się przyszło ale jak się chodzi to na badania nie da. To tyle co do diagnostyki. Stomia to nie jest jeszcze nic strasznego ważne żeby wszystko dobrze się skończyło i nie było przerzutów. mam bliską osobę która ma stomię już 10 lat forumowicz Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: forumowicz » 24 wrz 2011 22:28 ewa831 pisze:Co do lekarzy to im zawsze na wszystko szkoda pieniędzy. Badania najlepiej jak by się robiło prywatnie a nie wszystkich na to stać. A jak potem się okaże że jest nowotwór to lekarz dlaczego tak pózno się przyszło ale jak się chodzi to na badania nie da. To tyle co do diagnostyki. Stomia to nie jest jeszcze nic strasznego ważne żeby wszystko dobrze się skończyło i nie było przerzutów. mam bliską osobę która ma stomię już 10 lat Witaj ewa831 to prawda ,ze służbą zdrowia jest różnie z lekarzami też ,to też tylko ludzie ze swoimi przwarami ,cechami,problemami .O skierownia trzeba powalczyć ,to smutna niestety polska rzeczywistość .To pocieszające co piszesz ,ale jak radzą sobie ludzie ze stomią ? to takie przecież trudne. bardzo dziękuję za wpis pozdrawiam Ciebie bardzo gorąco wszystkiego dobrego ewa831 Bardzo Pomocny Kuracjusz Posty: 135 Na forum od: 08 wrz 2011 20:51 Oddział NFZ: Mazowiecki Staż sanatoryjny: 3 Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: ewa831 » 07 paź 2011 19:22 Do stomii trzeba się przyzwyczaić i nauczyć się z nią żyć. Trzeba pomóc takiej osobie bo dla niej to jest szok. Dużo też zależy od tego czy to jest kobieta czy mężczyzna i w jakim wieku. Bardzo dużo się nauczyłam o stomii bo mam bliską osobę która ma już 10 lat stomię . początki były okropne ale wszystko przyszło z czasem. Pozdrawiam . jak chcesz coś więcej wiedzieć to pytaj. Jak będę potrafiła to odpowiem forumowicz Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: forumowicz » 09 paź 2011 17:55 ewa831 pisze:Do stomii trzeba się przyzwyczaić i nauczyć się z nią żyć. Trzeba pomóc takiej osobie bo dla niej to jest szok. Dużo też zależy od tego czy to jest kobieta czy mężczyzna i w jakim wieku. Bardzo dużo się nauczyłam o stomii bo mam bliską osobę która ma już 10 lat stomię . początki były okropne ale wszystko przyszło z czasem. Pozdrawiam . jak chcesz coś więcej wiedzieć to pytaj. Jak będę potrafiła to odpowiem Witaj ewa to jest męzczyzna i ma 56 lat i to jest dla wszystkich szok ,ponieważ wczesniej nie chciał zrobić badania kolonosopii a skutki tego sa teraz własnie takie,po prostu dziekuje za rady pozdrawiam cieplutko forumowicz Re: RAK JELITA GRUBEGO................. Post autor: forumowicz » 28 lis 2011 08:55 I juz jest po operacji.................. jest niestety kolostomia ............jest otoczony dobra opieką rodziny , super przyjaciółmi ,lecz nic i nikt nie zastąpi komfortu wczesniejszego życia niestety a ma 56 lat.................................................... KOCHANI BŁAGAM RÓBCIE BADANIA ,odrzućcie stereotypy ,że lepiej nie wiedzieć ,LEPIEJ ROZPOZNAĆ COŚ W ZALĄZKU ,leczyć uniknąc konsekwencji .Medycyna w Polsce jest na całkiem niezłym poziomie ,lecz trzeba mieć swiadomość ,że TRZEBA SIĘ BADAĆ ,jeśli lekarz rodzinny nas zlekceważy ,róbcie badania sami ,prywatnie ,to nie prawda ,że badania są mega drogie ,można odłożyć grosiki ,wyrwać je z innych wydatków i po wolutku przez cały rok ,zrobić parę waznych badań. TEN APEL KIERUJĘ SZCZEGÓLNIE DO NASZYCH MĘŻCZYZN - to oni myślą ,że sa szczególni i niezniszczalni ,że oni nie muszą . WSZYSCY MUSIMY ,WSZYSCY JESTEŚMY W GRUPACH RYZYKA pozdrawiam wszystkich

Marzec jest miesiącem świadomości raka jelita grubego, który często jest nazywany „cichym zabójcą”. Ze względu na zbyt późną wykrywalność, jest to wyjątkowo niebezpieczny nowotwór - rozwija się nie dając nawet przez wiele lat żadnych objawów. Z tego powodu często chorzy zgłaszają się do lekarza zbyt późno, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne. - Badanie na zawartość krwi utajonej w kale to ogólnie przyjęte w diagnostyce wczesnego rozpoznawania raka jelita grubego, nieinwazyjne narzędzie w badaniach przesiewowych. Dodatni wynik nie musi być związany z rakiem. Jest uzyskiwany także w przypadku innych przyczyn krwawień do jelita – hemoroidy, wrzody żołądka, polipy jelita grubego, zapalenia jelit, uchyłki jelita grubego, itp. Zawsze jednak dodatni wynik testu należy skonsultować z lekarzem, który zadecyduje o dalszej diagnostyce, jest też wskazaniem do wykonania kolonoskopii. - mówi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju. Specjaliści z Wojewódzkiego Wielospecjalistycznego Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi zdecydowali się na przeprowadzenie profilaktycznej kampanii, która ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat raka jelita grubego. Zainteresowani uczestnictwem w akcji otrzymują darmowe zestawy na badania krwi utajonej w kale. Badania wraz z opisem wyników wykonują Laboratoria Medyczne Synevo. Mieszkańcy z mniejszych miast mogą kupić test przez Internet (koszt 55 zł) i wykonać go bez wychodzenia z domu. Materiał jest odsyłany kurierem do laboratorium, a wyniki w wersji papierowej są odsyłane tradycyjną pocztą. Ważne fakty:POLECAMY Rak jelita grubego jest w Polsce na drugim miejscu wśród przyczyn zgonów na nowotwory złośliwe. Rocznie odnotowywane jest ok. 17 tys. nowych zachorowań. Zachorowalność na ten typ nowotworu wzrosła dwukrotnie w ciągu ostatnich 20 lat i nadal obserwuje się wzrastającą liczbę nowych zachorowań. Jest to jeden z najbardziej podstępnych nowotworów – rozwija się przez wiele lat nie dając objawów. Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, najczęściej jest wykrywany u osób powyżej 60 roku życia. U około 10% chorych występują predyspozycje genetyczne do zachorowania. - Niestety pod względem statystyk wyleczalności raka jelita grubego Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Europie. Dzieje się tak ze względu na niską świadomość oraz fakt, że choroba jest wciąż uważana za wstydliwą i w rezultacie chorzy często zgłaszają się do lekarza zbyt późno – tłumaczy doktor Iwona Kozak-Michałowska i dodaje: - Nawet, gdy w rodzinie nie było zachorowań na tę postać raka, nie obserwujemy też u siebie objawów choroby, po ukończeniu 40 roku życia zaleca się coroczne badania profilaktyczne. Po pięćdziesiątce wykonywanie ich raz na rok powinno być już standardowym działaniem. Rak jelita grubego rozwija się najczęściej w okrężnicy i odbytnicy, może też być umiejscowiony w każdej części tego jelita. Polipowaty twór rośnie w jego wnętrzu, może rozrastać się także na zewnątrz. Genetyczne czynniki ryzyka zachorowania na raka jelita grubego to wrodzony niepolipowaty rak jelita grubego – tzw. zespół Lyncha – mutacja genów MSH-2, MSH-1 (90% prawdopodobieństwo zachorowania u nosicieli tej mutacji) oraz polipowatość rodzinna, czyli setki gruczolaków w jelicie grubym – mutacja genu APC, który jest białkiem blokującym aktywność β-kateniny pobudzającej proliferację (100% prawdopodobieństwo rozwoju raka przed 40 u nosicieli tej mutacji). Pierwszym etapem (stan przedrakowy) jest powstawanie gruczolaków (inaczej polipów), tj. nieprawidłowych, początkowo łagodnych skupisk komórek o kształcie podobnym do grzyba, które rosną wzdłuż wyściółki jelita. Polipy mogą stać się zmianami nowotworowymi, a proces ten może trwać nawet kilkanaście lat. Badania wykazują, że usunięcie polipa zmniejsza ryzyko wystąpienia raka o 75-90%. Rak jelita grubego może dawać przerzuty do płuc, wątroby, kości, a także do jajników, nadnerczy lub mózgu W jego leczeniu najważniejszy jest czas - wykrycie tego nowotworu we wczesnej fazie daje bardzo duże szanse na całkowite wyleczenie. W licznych publikacjach naukowych wykazano, że duże znaczenie w zmniejszeniu śmiertelności z powodu raka jelita grubego mają badania przesiewowe, z czego najważniejsza jest ocena obecności krwi utajonej w kale. To jedno z badań, które każdy powinien wykonać przynajmniej raz w roku, a w szczególności osoby, które mają przypadki raka jelita grubego lub raka żołądka w rodzinie, ukończyły 50 rok życia, osoby z podejrzeniem schorzeń układu pokarmowego lub cierpiące na bóle żołądka, osłabienie i utratę masy ciała. Dostępne laboratoryjne badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego to: badanie na krew utajoną w kale (FOB) – test jakościowy, zalecany po 50 r. ż., najlepiej raz w roku, maksymalnie raz na 2 lata, a w przypadku wyniku dodatniego wskazane badanie endoskopowe. test FIT OC-SENSOR – test ilościowy, dzięki zautomatyzowaniu badania ogranicza się wpływ błędu człowieka na wynik, może być stosowany także w monitorowaniu leczenia. Oba testy nie wymagają specjalnego przygotowania pacjenta, ani przestrzegania zasad dietetycznych. W większości przypadków przyczyny "ukrytego krwawienia do jelita" nie są powodowane rakiem. Przyczyną mogą być np. hemoroidy, stany zapalne jelit, zaparcia, krwawienia z nosa, ekstrakcja zęba. Jednak jeśli pojawią się objawy takie jak: ślady krwi i krwawienia z odbytu, ołówkowate stolce, niezamierzona utrata masy ciała, dokuczliwe zaparcia, biegunki połączone z oddawaniem dużych ilości gazów, które utrzymują się przez wiele tygodni, nie ignorujmy ich. Alarmującym sygnałem powinny być także bóle w dole brzucha i dolnych partiach pleców oraz nudności, wymioty i trudności w przełykaniu, ponadto poczucie niepełnego wypróżnienia, niedokrwistość, przewlekłe zmęczenie, utrzymujące się dłuższy czas osłabienie organizmu i podwyższona temperatura ciała. Wszystko to powody, by jak najszybciej udać się na wizytę do lekarza i zrobić kontrolne badania. Więcej na ten temat na: oraz //

Nowotwór jelit to podstępna choroba, ponieważ często we wczesnej fazie nie daje żadnych symptomów lub też objawy są typowe dla niezbyt groźnych dolegliwości układu pokarmowego. Dla powodzenia terapii konieczne jest wczesne wykrycie tego nowotworu. W porę może nas ostrzec jedno proste badanie. Artykuł jest częścią akcji "Pomyśl o sobie – sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii". Wypełnij TEST i dowiedz się, czego tak naprawdę potrzebuje twój organizm. spis treści 1. Objawy raka jelita grubego 2. Nietypowe symptomy raka jelita 3. Ryzyko zachorowania na raka jelita 4. Profilaktyka raka jelita grubego rozwiń Zobacz film: "Rak jelita grubego. Jakie są jego czynniki ryzyka?" 1. Objawy raka jelita grubego - Rak jelita grubego to choroba zróżnicowana, jeśli chodzi o objawy. Ale można powiedzieć, że wówczas, gdy symptomy się już pojawiają, to zazwyczaj jest to zaawansowany etap choroby. Na wczesnym etapie tych dolegliwości praktycznie nie ma - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie gastroenterolog, prof. dr hab. n. med. Piotr Eder z Kliniki Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Objawy raka jelita grubego, jeśli już się pojawią, związane są z zaburzeniami perystaltycznymi. Co może świadczyć o chorobie? Bóle odczuwane w różnych partiach ciała to jedna z najbardziej oczywistych wskazówek choroby. Bóle brzucha np. w postaci skurczów, mogą być objawami choroby Crohna lub zapalenia okrężnicy. Są to stany zapalne jelita grubego. Intensywne bóle brzucha mogą również być powodowane przez raka jelita grubego lub świadczyć o występowaniu polipa w jelicie. Objawy nowotworu jelita grubego to też przede wszystkim ciężkie, dokuczliwe zaparcia, trwające wiele tygodni biegunki, niedająca się wytłumaczyć zmiana rytmu wypróżnień, wymioty, nudności, anemia, utrata apetytu, trudności w przełykaniu, ból w dole brzucha. Problemy z wypróżnianiem mogą być spowodowane niedobrymi nawykami żywieniowymi i przy odpowiednim leczeniu szybko ustąpią. - Gdy pojawia się świeża krew w kale czy nagła utrata masy ciała, bóle brzucha, nagła zmiana rytmu wypróżnień – szczególnie w pewnym wieku – to wówczas bezwzględnie konieczne jest wykluczenie nowotworu - podkreśla ekspert. Ważnymi objawami raka jelita grubego są krwawienia z odbytu, ciemne plamy krwi w stolcu, długie i ciemne stolce. Każdy z wymienionych objawów raka jelita grubego powinien być sygnałem, że koniecznie trzeba udać się do lekarza. Zazwyczaj oznacza to, że nowotwór jest już znacznie zaawansowany. - Istotna jest lokalizacja nowotworu. Jeżeli nowotwór lokalizuje się na końcowym odcinku jelita grubego, te objawy zazwyczaj pojawiają się relatywnie wcześniej. Może wystąpić np. krwawienie z odbytu i podjęcie diagnostyki daje możliwość wyłapania nowotworu na wczesnym etapie. Natomiast gdy nowotwór lokalizuje się w początkowym odcinku jelita grubego, wówczas symptomy mogą bardzo długo w ogóle nie występować. Często pierwszymi objawami są objawy niedokrwistości albo niestety już objawy rozsianego procesu nowotworowego - tłumaczy gastroenterolog. Jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem również wtedy, jeżeli zaobserwujesz powtarzającą się krwawą biegunkę. Może ona być symptomem choroby Crohna, zapalenia okrężnicy, wystąpienia polipa czy też raka jelita grubego. Jeżeli doznajemy nagłej potrzeby wypróżnienia i mamy problem z zatrzymaniem stolca, jest to oznaka dolegliwości takich jak zapalenie okrężnicy, choroba Crohna, zapalenie uchyłków czy zespołu jelita drażliwego. Objawy raka jelita grubego to bóle w dole brzucha, zmiana rytmu wypróżnień i krwawienie z odbytu Nowotwory złośliwe w jelicie grubym mogą blokować przejście dla kału i w ten sposób wydalany jest cienki stolec. Anormalny wzrost komórek w jelicie grubym doprowadza do uszkodzenia ważnych organów, powodując stany zapalne. Obrzęk brzucha i poczucie napięcia lub pełnego brzucha są symptomami zapalenia jelita grubego, uchyłków, choroby Crohna oraz braku odpowiedniej drożności w jelicie grubym. Nie warto więc czekać, aż objawy raka jelita grubego się pojawią i regularnie wykonywać badania przesiewowe, które pozwolą wykryć ewentualny nowotwór we wczesnym stadium. Wtedy terapia daje najlepsze rezultaty. 2. Nietypowe symptomy raka jelita Objawy raka jelita grubego mogą być też nietypowe i mało charakterystyczne, jak np.: gorączka o niejasnej przyczynie, pojawienie się baktermii lub sepsy, inwazja miejscowa guza z wytworzeniem przetok, np. do pęcherzyka żółciowego. Zażółcona twardówka oka (czyli biała jego część) jest pierwszą oznaką angiodysplazji, choroby Crohna, zapalenia okrężnicy, uchyłków oraz raka jelita. Zaburzenia trawienia, brak apetytu, utrata około 10 proc. wagi w okresie 6 miesięcy lub 5 proc. wagi ciała w przeciągu jednego miesiąca (bez wyraźnej przyczyny) mogą być objawami choroby Crohna, raka jelita lub zapalenia okrężnicy. Afty, czyli wrzody pojawiające się na błonie śluzowej jamy ustnej, to dosyć rzadko spotykane objawy zaplenia okrężnicy oraz choroby Crohna. - W przypadku jednego objawu – czyli gdy pojawia się w kale krew – pacjenci zazwyczaj już nie bagatelizują objawów choroby i zgłaszają się do lekarza. Natomiast jeśli te objawy są mniej spektakularne – jak na przykład zaburzenia rytmu wypróżnień – zdarza się, że są lekceważone. Niekiedy pierwszą myślą pacjenta jest myśl o nieprzyjemnej diagnostyce, w tym kolonoskopii i to czasami go skłania do tego, by jeszcze wstrzymać się z wizytą u lekarza - mówi prof. Eder. 3. Ryzyko zachorowania na raka jelita Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego wzrasta u osób po 50. roku życia. Dlatego ważne jest, by po przekroczeniu tego wieku poddać się badaniu, jakim jest kolonoskopia, które pozwoli wykryć wszelkie nieprawidłowości i zmiany przedrakowe (polipy). - Na wczesnych etapach zaawansowania nowotwór często nie daje żadnych objawów dostrzegalnych przez pacjenta, ponadto rak jelita grubego nie pojawia się nagle – to proces, który trwa zazwyczaj nawet kilkanaście lat. Biorąc pod uwagę te fakty, rola badań przesiewowych wydaje się nieoceniona - potwierdza ekspert. Niestety, do lekarza chorzy wciąż zgłaszają się za późno, gdy mają już charakterystyczne objawy raka jelita grubego. Niewielu chce korzystać z nieodpłatnej kolonoskopii. W zaawansowanym stadium nowotworu jelita grubego leczenie przez to daje często niezadowalające wyniki. Jak przebiega terapia nowotworu jelita grubego? Stosuje się leczenie operacyjne raka jelita grubego lub terapię skojarzoną – najpierw zaatakowane przez nowotwór miejsca poddawane są napromienieniu, później wykonywana jest operacja. Ważne jest też łagodzenie objawów raka jelita grubego. Czynnikiem ryzyka zachorowania na raka jelita grubego jest także nieodpowiednia dieta. Szczególne ma tu znaczenie spożywanie dużej ilości czerwonego mięsa, a zapominanie o jedzeniu warzyw, owoców i produktów bogatych w błonnik. Badania potwierdziły również, że objawy raka jelita grubego częściej dotykają ludzi otyłych, nieuprawiających żadnego sportu i nadużywających alkoholu oraz papierosów. Czynnikiem wysokiego ryzyka zachorowani na raka jelita grubego są także geny. - Głównym czynnikiem ryzyka jest wiek, ale na to wpływu nie mamy, podobnie jak obciążenia rodzinne. Natomiast mamy wpływ na to, jak się odżywiamy i jak żyjemy. Tutaj nie ma jednego konkretnego elementu stylu życia, który determinuje ryzyko zachorowania. Ale jemy dużo wysoko przetworzonej żywności, bogatej w konserwanty, żywności o działaniu prozapalnym, pożywienia, które promuje zaburzenia równowagi mikroorganizmów, zasiedlających nasz przewód pokarmowy, co współuczestniczy w generowaniu minimalnego, ale przeciągającego się w czasie stanu zapalnego. Uważa się, że to przyczynia się do zwiększenia ryzyka rozwoju raka jelita grubego - mówi prof. Eder. 4. Profilaktyka raka jelita grubego - Oczywiście zdrowy styl życia, dieta, eliminowanie czynników ryzyka to jedna sprawa. Ale w przypadku tego nowotworu równie istotna jest diagnostyka. To nam może uratować życie - podkreśla gastroenterolog. Tylko regularne badania przesiewowe umożliwiają wczesne wykrycie polipów – narośli w jelitach, okrężnicy lub odbytnicy, która z czasem zmieniają się w komórki rakowe i prowadzą do pojawienia się pierwszych objawów raka jelita grubego. Proces rozrostu polipów trwa bardzo długo, bo nawet około 10–20 lat. Badania przesiewowe pozwalają na wykrycie i szybkie usunięcie zmian w tkankach, zanim zamienią się w nowotwór. Podstawowym badaniem przesiewowym, który umożliwia wykrycie objawów raka jelita grubego, jest kolonoskopia. Badanie wystarczy wykonać raz na 10 lat. Zdaniem gastroenterologa każdy z nas - niezależnie od czynników ryzyka - powinien co najmniej raz w życiu zgłosić się na badanie kolonoskopem. - Kolonoskopia jest metodą, która pozwala na bardzo szczegółową ocenę jelita. Powinien wykonać to badanie każdy człowiek – chociaż raz w życiu, w ramach badań przesiewowych. Wtedy lekarz jest na przykład w stanie wychwycić i usunąć polip, który za 15 lat mógłby przeistoczyć się w raka - mówi prof. Eder. Na szczęście możliwe jest jego usunięcie. Zabieg usuwania polipów jest bezbolesny. Pamiętajmy, że skierowanie na wykonanie kolonoskopii wystawić może lekarz pierwszego kontaktu albo gastrolog. Z badania możemy jednak skorzystać również w ramach programu badań przesiewowych nadzorowanych przez Centrum Onkologii. Czy warto? Ekspert nie ma żadnych wątpliwości, zwłaszcza że - jak podkreśla - postęp techniczny i szkolenia endoskopistów wpłynęły na jakość kolonoskopii i jej przebieg. - Kolonoskopia ma swoje mankamenty – jawi się jako badanie dość inwazyjne i nieprzyjemne, co nie jest w pełni zgodne z prawdą, choć oczywiście może niekiedy powodować pewien dyskomfort. Biorąc jednak pod uwagę postęp techniczny, ale też postęp w kwestii szkoleń endoskopistów, naprawdę kolonoskopia może być i zazwyczaj jest bezbolesna. Ten mit kolonoskopii jako badania strasznego trzeba odczarować. Tym bardziej, że wciąż Polacy za rzadko zgłaszają się na to badanie. Jedno jest pewne, nie należy bagatelizować objawów raka jelita grubego i gdy mamy jakiekolwiek podejrzenia, warto skonsultować się z lekarzem. Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy

Rak jelita grubego może rozwijać się latami bez żadnych objawów. Ryzyko zachorowania wynika z wielu czynników, np. z niewłaściwej diety i niezdrowego stylu życia. Regularne badania diagnostyczne dają szansę na wczesne wykrycie zmian nowotworowych i efektywne, krótkie leczenie. Jakie są objawy raka jelita grubego? Czy jest dziedziczny? Czy rak jelita grubego boli? spis treści 1. Co to jest rak jelita grubego? Z jakich części składa się jelito grube? 2. Czynniki ryzyka raka jelita grubego 3. Objawy raka jelita grubego 4. Diagnostyka nowotworu jelita grubego Test na krew utajoną w kale Badanie per rectum Kolonoskopia Badanie radiologiczne z podaniem kontrastu Określenie antygenu CEA we krwi USG jamy brzusznej Rektoskopia Anoskopia Sigmoidoskopia 5. Badania genetyczne na nowotwór jelita grubego 6. Rak jelita grubego – rokowania 7. Leczenie gruczolaków jelita grubego Operacyjne leczenie raka jelita grubego Chemioterapia Radioterapia 8. Zalecenia żywieniowe dla chorych 9. Profilaktyka raka jelita grubego rozwiń 1. Co to jest rak jelita grubego? Rak jelita grubego to rak rozwijający się w jelicie grubym. Uznawany jest często za jeden z najbardziej podstępnych nowotworów, ponieważ może rozwijać się przez wiele lat bez żadnych wyraźnych objawów. Zobacz film: "Rak jelita grubego. Jakie są jego czynniki ryzyka?" Stanowi on największą grupę nowotworów złośliwych przewodu pokarmowego i aż ok. 8 procent wszystkich nowotworów złośliwych rozpoznawanych w Polsce, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. W Europie rak jelita grubego jest jedną z najbardziej powszechnych chorób nowotworowych. Co roku jest rozpoznawany u ponad 400 tysięcy osób. W jakim wieku rak jelita grubego jest najczęściej wykrywany? Największa zachorowalność dotyczy osób pomiędzy 45. a 70. rokiem życia. Rak jelita grubego najczęściej rozwija się z polipów, czyli łagodnych gruczolaków, które tworzą się na wewnętrznych ściankach jelita. Statystyki raka jelita grubego pokazują, że ten proces zajmuje nawet około dziesięciu lat. Rodzaje raka jelita grubego Istnieje kilka rodzajów tego nowotworu. Typy morfologiczne nowotworu jelita grubego według WHO obejmują: gruczolakoraki (w tym gruczolakoraki śluzowe, tzw. rak śluzowy, rak śluzowokomórkowy, rak rdzeniasty), rak gruczołowo-płaskonabłonkowy, rak wrzecionowatokomórkowy, rak płaskonabłonkowy, rak niezróżnicowany. Z jakich części składa się jelito grube? Podstawowa rola jelita grubego to zwrotne wchłanianie wody i soli mineralnych z resztek pokarmowych. W jelicie grubym przy współudziale bakterii jelitowych odbywa się produkcja witamin z grupy B i witaminy K. Tu ostatecznie formuje się także stolec. Jelito grube zaczyna się w miejscu, gdzie kończy się jelito cienkie. W jego budowie można wyróżnić kilka odcinków: kątnicę, okrężnicę. Okrężnica dzieli się na wstępnicę jelita grubego, poprzecznicę, zstępnicę i esicę. Na końcu występuje natomiast odbytnica i odbyt. Rak może rozwinąć się w każdej części jelita grubego. Z uwagi na jego lokalizację wyróżnić można: Rak okrężnicy – objawy nowotworu okrężnicy zależą głównie od dokładnej lokalizacji guza. Guz okrężnicy może być zlokalizowany po lewej lub prawej stronie i rozwijać się w każdej z czterech części okrężnicy, jak również może powodować przerzuty. Rak okrężnicy jest jednym z najlepiej poznanych nowotworów jelita grubego. Rak odbytnicy – odbytnica to odcinek jelita grubego między kanałem odbytu a esicą. Nowotwór odbytnicy rozwija się aż u połowy pacjentów. Gruczolakorak odbytnicy jest więc jednym z częstszych tematów na onkologicznych forach. Rak odbytnicy rozpoznany we wczesnym stadium, może być skutecznie leczony. Rak odbytu – ze względu na lokalizację można go podzielić na rak kanału odbytu i rak brzegu odbytu. Są to głównie raki płaskonabłonkowe, nieco rzadziej stwierdza się gruczolakoraki odbytu. Dotykają one głównie osób powyżej 60. roku życia. Gruczolaki odbytu mogą powodować krwawienia, czy zmianę czynności oddawania stolca. Jednak dopiero zwykle w zaawansowanym stadium. Na dedykowane rakowi odbytu forach onkologicznych, można zauważyć, że u wielu osób choroba początkowo rozwija się bez wyraźnych objawów. Guz jelita grubego daje o sobie znać często dość późno. Rak esicy – rokowanie guza esicy zależne jest od stadium rozwoju choroby. Rak esicy objawia się aż w ok. 20 proc. przypadków raka jelita grubego. Rak kątnicy – nowotwory jelita grubego mogą rozwijać się także w obrębie kątnicy. Nowotwór jelita grubego to twór, który pojawia się we wnętrzu jelita i powoli zajmuje też jego zewnętrzną ściankę. Za pomocą naczyń krwionośnych i chłonnych może przenieść się również na powierzchnię wątroby, płuc, jajników, nadnerczy, mózgu i kości. 2. Czynniki ryzyka raka jelita grubego Przyczyn raka jelita grubego najczęściej należy upatrywać w środowisku i genetyce. Czynniki ryzyka to zwyczaje żywieniowe i sposoby postępowania, należą do nich: rozpoznanie raka jelita u krewnych I stopnia (rodzice, rodzeństwo), rozpoznania raka piersi u krewnych I stopnia, rozpoznanie raka jajnika u krewnych I stopnia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, polipowatość jelita grubego, wielodniowe zaparcia, otyłość, choroba Leśniowskiego-Crohna, mała ilość warzyw i owoców w diecie, duża ilość tłuszczy zwierzęcych w diecie, palenie papierosów. Jednym z czynników jest także wiek. Rak jelita grubego dotyka najczęściej osób, które ukończyły 45. rok życia. Około 90 procent przypadków choroby rozwija się u osób powyżej 50. roku życia. Można wyróżnić dwie grupy zachorowań na raka jelita grubego. Pierwsza nie ma związku z dziedziczeniem, a druga wynika z predyspozycji genetycznych. Zobacz także: 3. Objawy raka jelita grubego Rak jelita grubego może rozwijać się bezobjawowo przez wiele lat. Pierwsze dolegliwości pojawiają się najczęściej dopiero, gdy choroba jest zaawansowana. Chore jelito grube objawiać może się w różnorodny sposób, jednak wyróżnia się kilka typowych symptomów, które zawsze wymagają konsultacji lekarskiej. Do najczęstszych oznak raka jelita grubego zalicza się: krew w stolcu, krwawienie z odbytu, zmiana rytmu wypróżnień, biegunki z jednoczesnym odchodzeniem gazów lub zaparcia, niekontrolowana utrata masy ciała, brak apetytu, gorączka, nudności i wymioty, uczucie niepełnego wypróżnienia, wyczuwalny guz w jamie brzusznej, parcie na stolec i brak możliwości wypróżnienia. Nowotwór złośliwy jelita grubego może powodować też ból jelita grubego, objawiający się dyskomfortem w dolnej części brzucha, czy też skurczami brzucha. Pojawić się mogą także trudności w połykaniu, a brzuch może twardnieć. Jelito grube w przebiegu raka może dawać także mniej specyficzne objawy, takie jak ogólne zmęczenie, osłabienie, a nawet anemia. Guz jelita grubego objawiać się może także zmianą kształtu stolca. Skąd wiedzieć, że stolec ma nieprawidłowy kształt? Pomocna może być np. Bristolska skala uformowania stolca, która prezentuje jego typy oraz przedstawia zdjęcia. Stolec ołówkowaty, który charakteryzuje się nieprawidłowym, zwężonym kształtem może być jednym z objawów chorego jelita. Może bowiem sygnalizować zwężenie odbytnicy, które bywa następstwem raka jelita grubego. W rzadkich przypadkach mogą pojawiać się także objawy skórne. Rak jelita grubego może powodować bladość cery, czy zwiększenie owłosienia na skórze, o czym czasem można przeczytać na forum. Objawy choroby jelita grubego należy zawsze skonsultować z lekarzem. Zwłaszcza w przypadku zaobserwowania kilku objawów nowotworu jelita, należy zgłosić się do specjalisty, który zleci wykonanie dalszych badań. Szybkie rozpoznanie choroby zwiększa szanse na powrót do zdrowia. Jak wygląda nowotwór jelita grubego? Zdjęcia raka jelita grubego pokazują, że najczęściej rozwija się on w postaci egzofitycznej lub też w postaci kraterowatych owrzodzeń. 4. Diagnostyka nowotworu jelita grubego Rozpoznanie nowotworu jelita grubego nie jest proste. Niejednokrotnie pacjenci zastanawiają się, na co wskazuje podwyższony wskaźnik OB? Jaki jest związek między rakiem jelita grubego a OB. Otóż samo badanie może stanowić jedynie składową diagnostyki. Jednak wykrycie raka jelita grubego wymaga wykonania szeregu specjalistycznych badań. Test na krew utajoną w kale Badanie krwi utajonej w kale to jedno z podstawowych badań w diagnostyce raka jelita grubego. Marker pozwala zdiagnozować nowotwór jelita grubego. Test jest dostępny w aptece i można zrobić go samodzielnie, oczywiście jego wyniki należy omówić z lekarzem prowadzącym. Test na krew utajoną pozwala też zdiagnozować wiele innych chorób układu pokarmowego. Obecność utajonej krwi może wskazywać na chorobę wrzodową dwunastnicy lub żołądka, choroby zapalne jelit czy też występowanie polipów jelita grubego. Badanie per rectum Po zauważeniu wstępnych objawów nowotworu jelita grubego lekarz ocenia często stan chorego badaniem per rectum. W dosłownym tłumaczeniu oznacza to badanie przez odbytnicę. Jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce raka jelita grubego. Ta metoda wykorzystywana jest także w rozpoznawaniu innych chorób. Badanie per rectum pozwala na ocenę odbytu, kanału odbytu i odbytnicy oraz narządów sąsiadujących. Lekarz wprowadza palec do odbytu i sprawdza palpacyjnie okalające tkanki. W ten sposób można znaleźć źródło krwawień, czy zmian nowotworowych. Kolonoskopia Kolonoskopia jest jednym z najważniejszych badań raka jelita grubego. Badanie kolonoskopowe umożliwia obejrzenie jelita grubego za pomocą endoskopu i pobranie tkanki do badania. W taki sposób można nie tylko rozpoznać guz w jelicie grubym, ale również usunąć guzki. Po 50. roku życia każdy może wykonać to badanie bez skierowania. Przed kolonoskopią należy opróżnić jelita za pomocą środków przeczyszczających i lewatywy. Bardzo pomocna jest też ścisła dieta, której warto się trzymać przez kilka dni. Badanie radiologiczne z podaniem kontrastu Badanie radiologiczne z podaniem kontrastu zwykle poprzedzone jest badaniem per rectum. Polega na wprowadzeniu do jelita grubego środka cieniującego. Dzięki zastosowaniu kontrastu możliwe jest lepsze pochłanianie promieniowania rentgenowskiego. Badanie radiologiczne z podaniem kontrastu pozwala na wykonanie zdjęć jelita grubego i zlokalizowanie ewentualnych nieprawidłowości. Określenie antygenu CEA we krwi Antygen CEA to jeden z markerów nowotworowych. Obecność tego antygenu w określonym stężeniu surowicy w krwi może wskazywać na zmiany nowotworowe i raka jelita grubego. Badanie krwi często wykorzystuje się do sprawdzenia, czy wystąpiło wznowienie nowotworu u pacjentów onkologicznych. USG jamy brzusznej USG jamy brzusznej to badanie ultrasonograficzne, które umożliwia zauważenie zmian w obrębie brzucha, a tym samym wczesne zaobserwowanie sygnałów wskazujących na raka jelita grubego. USG jamy brzusznej jest zupełnie nieinwazyjne i bezbolesne, nie występują po nim żadne skutki uboczne. Obrazowanie narządów wewnętrznych możliwe jest dzięki wykorzystaniu fal ultradźwiękowych. Rektoskopia Rektoskopia to jedno z badań endoskopowych jelita grubego. W tym przypadku wziernikowanie odbytnicy odbywa się za pomocą sztywnego aparatu optycznego. Rektoskopia pozwala na uwidocznienie końcowej części jelita grubego i w razie potrzeby pobranie fragmentu tkanki do badania. Anoskopia Anoskopia to rodzaj badania endoskopowego, który zwykle uzupełnia badanie per rectum. Służy ona ocenie stanu kanału odbytu oraz końcówki odbytnicy. Badanie wykonywane jest przy użyciu wziernika. Sigmoidoskopia Do grupy badań endoskopowych jelita grubego należy także sigmoidoskopia. Badanie to uwidacznia odbytnicę, esicę i części zstępnicy. Jest zwykle wykonywane w gabinecie lekarskim lub w szpitalu. Sigmoidoskopia wykonywana jest przy pomocy krótkiego, cienkiego endoskopu. Przez co przypomina kolonoskopię, jednak jest zdecydowanie mniej uciążliwa oraz trwa krócej. 5. Badania genetyczne na nowotwór jelita grubego Choć etiologia nowotworów jelita grubego jest złożona, to jednak stosunkowo często wśród czynników ryzyka wymienia się obciążenia genetyczne. Co oznacza, że czasem choroba nowotworowa przechodzi w rodzinie z pokolenia na pokolenie. Jeśli w rodzie występowały zachorowania na raka jelita grubego lub u członków rodziny potwierdzono obecność mutacji genetycznych odpowiedzialnych za jego rozwój, zaleca się by pacjent wykonał badania genetyczne. Badanie opiera się na analizie sekwencji DNA na podstawie pobranego od pacjenta materiału. Analiza genów pozwala zweryfikować czy pacjent jest obciążony mutacjami genetycznymi. Pozwala też określić predyspozycje do rozwoju nowotworu czy też stwierdzić, która zmiana w genach jest odpowiedzialna za zachorowanie. Badania te są pomocne przy diagnozowaniu raka jelita grubego zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. 6. Rak jelita grubego – rokowania Rak jelita grubego to drugi najczęściej występujący rodzaj nowotworu w Europie. Na raka jelita grubego umiera około osiem tysięcy osób rocznie w Polsce. Zdecydowana większość z nowotworów to gruczolakoraki jelita grubego (adenocarcinoma). Jak rokuje guz jelita grubego? Rokowania gruczolakoraków jelita grubego zależą od wielu czynników. W ocenie zaawansowania i rokowania wykorzystuje się kilka klasyfikacji (Dukesa, Astler-Collera oraz TNM). W prognostyce duże znaczenie ma także stopień złośliwości histologicznej. Powstało wiele systemów oceniających złośliwość histologiczną, najczęściej wyróżnia się systemy 4- lub 3-stopnie rokowania raka jelita grubego: G1 – w rozpoznaniu określa się często adenocarcinoma G1. G1 to nowotwór najbardziej zróżnicowany, który ma lepsze rokowania, niż pozostałe stopnie. G2 – jest to średnio zróżnicowany stopień złośliwości, który zawiera 50–95 proc. struktur gruczołowych. W takich przypadkach w rozpoznaniu często stwierdza się adenocarcinoma tubulare G2, czy adenocarcinoma G2. Rokowania raka jelita grubego gruczołowego w tym przypadku zależne są od wyników leczenia. Gruczolakorak G2 (rak gruczołowy) rokuje w zależności od dodatkowych czynników, takich jak dokładna lokalizacja, stopnień zaawansowania, czy choroby współistniejące. G3 – w rozpoznaniu określa się często adenocarcinoma G3. Jest słabo zróżnicowany. Rokowania raka jelita grubego G3 są dużo gorsze, niż w przypadku dwóch powyższych. Ponadto na rokowania nowotworu jelita grubego wpływa też stadium zaawansowania klinicznego: Stopień zaawansowania rakaOsoby, które przeżyją ponad 5 lat1 stopień70-90%2 stopień63-72%3 stopień46-55%4 stopień12-17% Niestety rak jelita grubego charakteryzuje się częstymi nawrotami choroby, szczególnie po wyleczeniu 2. i 3. stopnia zaawansowania. Jakie są wówczas rokowania? Rak jelita grubego z przerzutami do wątroby, czy innych organów jest niemałym wyzwaniem dla medycyny, a rokowania nie zawsze są pomyślne. Gorszego rokowania można spodziewać się, np. kiedy komponenta guza zawierają komórki sygnetowate lub utkanie drobnokomórkowe. Dużo zależy jednak od możliwości radykalnego leczenia zmian przerzutowych. Dlatego też trudno jednoznacznie ocenić, jakie są rokowania po operacji raka jelita grubego. 7. Leczenie gruczolaków jelita grubego Czy rak jelita grubego jest wyleczalny? Rokowania gruczolaka jelita grubego zależą w dużej mierze od wczesnego rozpoznania i rozpoczęcia leczenia. Ważną kwestią jest także naciekanie nowotworu (infiltratio carcinomatosa). Nowotwory łagodne w przeciwieństwie do złośliwych nie naciekają. Im głębiej sięgają nacieki na jelicie grubym, tym większa agresywność nowotworu. Dlatego też po zdiagnozowaniu raka jelita grubego, leczenie należy rozpocząć jak najszybciej. Istnieją trzy główne metody leczenia: operacja, chemioterapia, radioterapia. Pacjenta można leczyć jedną, dwoma lub wszystkimi sposobami w dowolnej kolejności. Dawki leków są dobierane do konkretnej osoby, jest to tak zwana indywidualizacja leczenia. Podczas leczenia konieczne jest działanie na cały organizm, ponieważ często komórki raka poza jelitem występują na przykład w mięśniach, naczyniach krwionośnych lub węzłach chłonnych. Ponadto, program leczenia raka jelita grubego jest często modyfikowany w trakcie. Może być to spowodowane między innymi słabą skutecznością lub alergią na lek. Operacyjne leczenie raka jelita grubego Operacyjne leczenia tego rodzaju nowotworu czy raka złośliwego jelita grubego to jeden z najczęściej wykorzystywanych sposobów. Małe polipy są najczęściej usuwane bez fragmentu jelita. W tym celu korzysta się z metody laparoskopowej lub metody endoskopowej w zależności od lokalizacji zmian. U większości pacjentów usuwany jest jednak guz jelita grubego z częścią jelita oraz przylegającymi węzłami chłonnymi. Wówczas wykonuje się znieczulenie ogólne i standardowe cięcie na brzuchu. Lekarze starają się zachować ciągłość jelita i dotychczasowy sposób wypróżnień. To jak wygląda leczenie operacyjne, można zobaczyć na specjalistycznych dostępnych w sieci filmach – operacja jelita grubego. Zdarza się jednak, że konieczne jest zrobienie stomii, czyli sztucznego odbytu. Pętla jelitowa jest wyciągana przez powłoki brzuszne, a kał zbierany jest w woreczku. U niektórych jest to sytuacja trwała, szczególnie po usunięciu dolnego odcinka jelita. Stomia może być też tymczasowa, stosowana na czas gojenia się ran pooperacyjnych. Zaawansowane stadia raka jelita grubego wymagają innej metody działania. Często zamiast radykalnego leczenia operacyjnego stosuje się zabiegi, które mają na celu przywrócenie drożności jelita. W niektórych sytuacjach konieczne jest przeprowadzenie operacji wielonarządowej. Ten sposób jest wykorzystywany kiedy zmiany nowotworowe zajęły sąsiadujące narządy, na przykład śledzionę, żołądek lub pęcherz moczowy. Standardowe operacje w leczeniu raka jelita grubego: prawostronna hemikolektomia – rak w prawej części jelita grubego (np. rak wstępnicy), lewostronna hemikolektomia – zmiany w lewej części poprzecznicy i w górnym odcinku esicy, wycięcie odbytnicy i fragmentu esicy – zabieg stosowany do leczenia guzów odbytnicy. Pacjenci po operacji raka jelita grubego zarówno z zachowaniem ciągłości jelita, jak i ze stomią szybko wracają do pełnej sprawności. Wyłonienie jelita jest pewną uciążliwością, ale nie przeszkadza w aktywnym życiu. Chemioterapia Chemioterapia to tak zwane leczenie systemowe, które zabezpiecza cały organizm przed powstaniem nowotworowych przerzutów. Rak jelita grubego może bowiem przerzucić się na inne miejsca. Gdzie daje przerzuty rak jelita grubego? Może zlokalizować się chociażby w wątrobie, płucach, żołądku, mózgu czy w kościach. Czasem obserwuje się przerzuty raka jelita grubego do mózgu. Chemioterapia to leczenie polegające na podawaniu dożylnie leków cytostatycznych. Jest prowadzona w ściśle określonych odstępach czasu, na przykład co 3 tygodnie. Podczas tej metody pojawiają się dotkliwe efekty uboczne, takie jak wypadanie włosów, utrata masy ciała, wymioty i brak apetytu. Ich natężenie zależy od dawki chemioterapii, ustalonej ze względu na stadium nowotworu. Wpływ na samopoczucie ma oczywiście również ogólny stan zdrowia, wiek oraz schorzenia dodatkowe. Chemioterapia jest stosowana: przed operacją w celu zmniejszenia guza na jelicie grubym, profilaktycznie po operacji, w przypadku przerzutów do innych narządów. W leczeniu raka jelita grubego stosuje się także chemioterapię z przeciwciałami, która niszczy zmiany nowotworowe, ale oszczędza zdrowe komórki organizmu. Radioterapia Radioterapia jest leczeniem regionalnym, które obejmuje jedynie guza i jego bliskie otoczenia. Jest to metoda stosowana w połączeniu z leczeniem operacyjnym lub chemioterapią. Radioterapia polega na napromienianiu chorej okolicy wraz z okolicznymi tkankami wiązką promieniowania jonizującego. Jej celem jest zniszczenie komórek nowotworowych. Czas trwania radioterapii zależy od planu leczenia przygotowywanego przez lekarza, maksymalnie zajmuje około siedem tygodni. W czasie tego leczenia skóra jest podrażniona i zaczerwieniona. Miejsce naświetlań jest szczególnie wrażliwe na otarcia, działanie wysokiej lub niskiej temperatury, kosmetyków i środków odkażających. Jednym ze skutków ubocznych radioterapii raka jelita grubego jest biegunka, którą można ograniczyć stosując się do zaleceń dietetycznych. Przede wszystkim, sposób żywienia powinien dostarczać organizmowi odpowiednią ilość białka, węglowodanów, tłuszczów, witamin i składników mineralnych. W aptece dostępne są również specjalne preparaty idealne dla osób niedożywionych, które dotkliwie odczuwają efekty uboczne leczenia. Warto zapytać o to swojego lekarza prowadzącego, który zaproponuje najlepszy produkt. 8. Zalecenia żywieniowe dla chorych Nowotwory przewodu pokarmowego są szczególnie wrażliwe na czynniki żywieniowe. Odpowiednia dieta znacząco wpływa na postęp leczenia oraz rokowania pacjenta. Zwiększa bowiem możliwości regeneracji organizmu oraz odbudowy zniszczonych tkanek. Co więcej, dzięki właściwemu odżywianiu organizmu, zwiększona zostaje także jego odporność. Zwłaszcza przy leczeniu onkologicznym niezbędna jest dieta indywidualnie zbilansowana, która dostarczy choremu wszystkich niezbędnych składników odżywczych, zwłaszcza białka i energii. Pacjenci onkologiczni są szczególnie narażeni na niedożywienie. W tym przypadku jakikolwiek niedobór składników odżywczych nie tylko utrudnia leczenie, ale też pogarsza samopoczucie. Chorzy powinni stosować się więc do zaleceń dietetycznych, które sprzyjają leczeniu nowotworu i łagodzą jego dolegliwości. Konieczna jest rezygnacja z alkoholu. Z diety należy też wyeliminować cukier, napoje gazowane i produkty przetworzone. Zalecana jest dieta lekkostrawna oraz wyeliminowanie produktów, takich jak: ciemne, razowe pieczywo, ciasta – francuskie, kruche, z kremem, świeże ciasto drożdżowe oraz wszelkie ciasta na proszku do pieczenia, dżemy oraz konfitury, niektóre warzywa – ziemniaki, brokuł, cebula, groch, kapusta, kalafior, por, ogórki, rzodkiewka, papryka, tłuszcze zwierzęce (smalec, tłuste wędliny i mięso), wędzone ryby, konserwy, twarde sery, sery dojrzewające, tłusta śmietana, grzyby, niektóre owoce – gruszki, winogrona , ocet, musztarda, keczup, pieprz, kawa ziarnista oraz mocna herbata. Zaleca się także, żeby obierać owoce i warzywa, a jeśli to możliwe gotować je przed podaniem. Należy także unikać produktów wzdymających, które nie są wskazane przy gruczolaku jelita grubego. Fora dyskusyjne o raku jelita grubego podkreślają także jak ważna jest obserwacja własnych reakcji na określone produkty oraz komponowanie diety opartej na indywidualnej tolerancji. W niektórych przypadkach konieczne może być wprowadzenie do diety żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, jednak o tym decyduje już lekarz. 9. Profilaktyka raka jelita grubego Nowotwór to podstępna choroba, która bezpośrednio zagraża życiu. Warto interesować się swoim zdrowiem i dbać o siebie. Istnieją czynniki, które zmniejszają ryzyko wystąpienia raka jelita grubego: ograniczenie spożywania czerwonego mięsa, jedzenie dużej ilości świeżych owoców i warzyw, spożywanie brązowego ryżu, jedzenie produktów bogatych w wapń, unikanie smażonych potraw, ograniczenie picia alkoholu zrezygnowanie z palenia papierosów, regularne uprawianie sportu, spożywanie mniejszej ilości kalorii, ograniczenie tłuszczów zwierzęcych. Rak jelita grubego rozwija się bezobjawowo przez wiele lat, z tego względu osoby w wieku 50 lat powinny: wykonywać badania okresowe, wykonywać kolonoskopię co 10 lat, wykonywać badanie radiologiczne jelita grubego co 5 lat, wykonywać test na krew utajoną w kale co rok. Rola kolonoskopii Kolonoskopia jest bardzo ważnym badaniem, które może uratować życie. To jedyny sposób na rozpoznanie polipów, które w ciągu kilku lat przekształcą się w nowotwór. Podczas kolonoskopii można je bezpiecznie usunąć. Badanie dla osób powyżej 50. roku życia jest darmowe, ale nadal niewiele osób z niego korzysta. Szacuje się, że około 70 procent chorych pojawia się u lekarza w zaawansowanym stadium raka jelita grubego. Wraz z rozwojem choroby nowotworowej maleje szansa na całkowite wyleczenie nowotworu jelita grubego. Kolonoskopię można wykonać również dzieciom, kobietom w ciąży i osobom przed 50. rokiem życia. Konieczne jest wówczas skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu lub gastrologa. Można wykonać również to badanie w ramach programu badań przesiewowych, które nadzoruje Centrum Onkologii. Chętne osoby mogą na stronie internetowej wydrukować skierowanie i wysłać je do najbliższego ośrodka onkologicznego. Każde zgłoszenie jest wpisywane do bazy danych, a po upływie kilku tygodni wysyłane jest zaproszenie. Cena kolonoskopii prywatnej wynosi 300-400 złotych. Istnieje również możliwość skorzystania ze znieczulenia ogólnego, za które płaci się dodatkowo. Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy

Moderatorzy: paul_proteus, President Adrian01 Debiutant Posty: 2 Rejestracja: 5 stycznia 2015, 11:59 Kontakt: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Zapraszam do dyskusji na temat choroby jaką jest rak jelita grubego. Historię mojej choroby mogą Państwo przeczytać tutaj Rak jelita grubego jakie są Państwa doświadczenia z tą chorobą, jak wygląda dostęp do lekarzy specjalistów, jaka dietę stosujecie, zapraszam do dyskusji w tym wątku. hp22 Debiutant Posty: 1 Rejestracja: 28 października 2015, 15:21 Kontakt: Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: hp22 » 28 października 2015, 15:30 Leczyłam się na raka piersi i stwierdzam, z najważniejszą sprawą jest szybkie wykrycie nowotworu. Leczenie raka piersi nie było aż tak uciążliwe gdyż w miarę szybko go wykryto. Rak jelita grubego podobno przez bardzo długi czas może nie dawać żadnych objawów. maleoo Stały bywalec Posty: 44 Rejestracja: 27 maja 2013, 22:47 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: maleoo » 29 października 2015, 13:45 A ja proponuję przeczytać książkę Jerzego Zięby "Ukryte Terapie". Skandalem jest to, że nie leczy się nowotworów substancjami odżywczymi jakimi są witaminy i minerały. Nowotwór to choroba ukł. immunologicznego, który sam już nie może poradzić sobie z narastającymi komórkami nowotworowymi. Substancje takie jak askorbinian sodu, wit. D3 + K2 są w stanie same poradzić sobie z nawet późnymi nowotworami. Ciekawostka: robotnicy pracujący przy skutkach katastrofy w Fukushimie byli wystawieni stale na rakotwórcze promieniowanie. Nie byli leczeni żadną chemio czy radioterapią. Podawane im były tylko substancje jak minerały i witaminy. Nikt z nich do tej pory nie ma żadnych objawów czy wyników mówiących o zagrożeniu ze strony nowotworu. Nikt. Ale radzę oczywiście poczytać więcej na ten temat. Wszystko w tej książce jest poparte badaniami i odnośnikami do nich. maria4 Początkujący Posty: 12 Rejestracja: 8 grudnia 2015, 19:09 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: maria4 » 12 grudnia 2015, 20:33 hp22 pisze:Leczyłam się na raka piersi i stwierdzam, z najważniejszą sprawą jest szybkie wykrycie nowotworu. Leczenie raka piersi nie było aż tak uciążliwe gdyż w miarę szybko go wykryto. Rak jelita grubego podobno przez bardzo długi czas może nie dawać żadnych objawów. Moja ciocia miała raja jelita grubego , po wyjściu z szpitala rodzina ją karmiła takim płynem , nutramil się chyba nazywał. Dawał jej mega dużo siły , jeść nie chciała a przy tym nie spadała z wagi. Niestety odeszła w wigilię rok temu. agnieszka87 Początkujący Posty: 16 Rejestracja: 11 czerwca 2015, 22:28 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: agnieszka87 » 23 lutego 2016, 21:27 Szkoda, że nie można na wszystko się w życiu przygotować... Wiem, że jest coraz więcej badań pod kątem badania predyspozycji do zachorowań na konkretne odmiany raka. Czytałam ostatnio na że wykonują specjalistyczne badania jeśli chodzi o raka piersi i jajnika. Takiego typu badania powinny być obowiązkowe dla każdej osoby, ale żyjemy w takim świecie w jakim żyjemy.. pokahontaz Bywalec Posty: 37 Rejestracja: 23 lutego 2016, 18:59 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: pokahontaz » 24 lutego 2016, 13:55 Moja mama walczy z rakiem jelita grubego już 3,5 roku. Jest po udanej operacji, później był nawrót + przerzut na wątrobę i mikroguzek na płucu, operacja wyłonienia stomii (rak zlokalizowany 8cm od odbytu) i chemioterapia Folfiri. Aktualnie (14 marzec) czekamy na TK klatki piersiowej i miednicy małej. Choroba jest strasznie podostępna. U mamy rak nie dawał żadnych objawów, jak zaczęło boleć i wychodziły cieńsze kupy okazało się, że guz ma 8cm. Dopiero wówczas dostała skierowanie na kolonoskopie i TK. Zaraz była też operacja. Gorzej było z nawrotem choroby, bo badania kontrolne nic nei wykazywały - TK co 5 meisięcy i wszędzie czysto, 2 razy kolonoskopia też czysto, market CEA co 2 miesiące - też w normie, PET dopiero wykazał, że zaczęło się świecić w okolicy zespolenia, a także pojawił się pojedynczy wszczep do wątroby i na płuco Tak choroba jest totalnie nieprzewidywalna, a badania i opisujący je lekarze zawodzą ((( Teraz można mieć pretensje, ale do kogo właśnie? Bezsilność w tej chorobie jest najgorsza, a mojej mamie zdrowia już nikt nie wróci, bo wraz z pojawieniem się przerzutów choroba staje się rozsiana = nieuleczalna, kwalifikuje się tylko na chemioterapie paliatwyną, ewentualnie naświetlania przeciwbólowe, które u mamy nie przyniosły efektów Jak choroba znowu nawróci mamę czeka kolejna chemioterapia i wiara w to, że zadziała jak ta poprzednia. Chciałam się po prostu wyżalić ciekawy40 Debiutant Posty: 6 Rejestracja: 29 grudnia 2015, 22:15 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: ciekawy40 » 29 lutego 2016, 23:23 kurcze ja tez chcialbym aby moj lekarz rodzinny zlecil kolonoscopie..ale mozna pomazyc martunialla Guru Posty: 176 Rejestracja: 24 lipca 2011, 16:56 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: martunialla » 1 marca 2016, 19:45 Pokahontaz bardzo mi przykro slyszec historie Twojej mamy... rak to niesamowicie podstepna choroba i czasem, pomimo wszelkich wysilkow, ciezko jest go zdiagnozowac na czas. Dlatego az mi sie scyzoryk w kieszeni otwiera, gdy slysze historie w stylu tych, od uzytkownika maleoo, ktory mowi ze rak to choroba ukladu immunologicznego i pare witaminek wystarczy. Sa to totalne brednie i ludzie ktorzy je opowiadaja powinni byc bardziej ostrozni, bo byc moze ktos, kto ma jakies watpliwosci i nie jest pewien co zrobic, skorzysta z ich rad i zaplaci za to zyciem. Karcynogeneza wynika z patologicznych zmian komórek na poziomie genetycznym i molekularnym i kumulacji błędów genetycznych w kolejnych pokoleniach komórek potomnych. Te zmiany maja miejsce na poziomie DNA komórki i obawiam sie ze askorbinian sodu, wit. D3 + K2 nie sa w stanie czegokolwiek tutaj zmienic. Dlatego jesli uzytkownik ciekawy40 ma jakiekolwiek obawy powinien uparcie dazyc do zorganizowania sobie odpowiedniej diagnostyki i nie zastanawiac sie nad tym ani chwili dluzej. pokahontaz Bywalec Posty: 37 Rejestracja: 23 lutego 2016, 18:59 Re: Rak jelita grubego - zaproszenie do dyskusji Post autor: pokahontaz » 17 marca 2016, 13:34 Dokładnie! Prawda jest taka, że jeżeli COKOLWIEK z tych szeroko opisywanych "cudownych specyfików" by działało i niszczyło komórki rakowe, to ludzie by nie umierali, a onkologia, jako nauka i dziedzina medycyny byłaby niepotrzebna. Bo i po co, jak raka wyleczą np. pestki z moreli albo kapsaicyna z papryczki chili? Zaledwie kilka dni temu czytałam w wyborczej o Korze i jej leczeniu. Ona ma raka jajnika w IV stopniu zaawansowania, czyli nie do wyleczenia. Płaci 24tys zł miesięcznie za lek nierefundowany, który ją podtrzymuje przy życiu. Szlag mnie trafia, bo jest tylu ludzi, których na to nie stać i są skazani na śmierć, bo onkolog rozkłada ręce i mówi, że już się nie da nic zrobić, że wszelkie dostępne rzuty chemii się wyczerpały, ze zostaje hospicjum i leczenie objawowe Czemu te leki są dostępne tylko dla wybranych skoro działają? Całe życie pracujemy i płacimy składki!!! A już najbardziej szlag mnie trafia jak czytam na forach internetowych na wątkach poświeconych tematom onkologicznym jak ktoś coś reklamuje i wmawia tym biednym ludziom i ich bliskim, że jest coś lub ktoś, kto Cię wyleczy, tylko musisz zapłacić!!!!!

Bardzo współczuję tego strachu o co do wskazania jakiegoś konkretnego lekarza nie jestem w stanie pomóc jednak moja dobra rada-jeśli mama zachorowała zabezpiecz się przed tym niejednokrotnie są przekazywane genetycznie ale na szczęście medycyna jest tak postępowa,że możesz wykonać badanie DNA genetic lab w celu weryfikacji czy jesteś w grupie ryzyka zachorowania na nowotwór nie tylko będziesz mieć chwile zajrzyj na stronę w celu poznania szczegółów dużo zdrowia dla mamy a dla Ciebie cierpliwości. Odpowiedz @miruna: a widzisz, ze tamten post jest sprzed 8 lat? Ta osoba juz tu na pewno nie zaglada. Odpowiedz @(G) Muppet: Powyższą wiadomość kieruję do osoby o nicku - (G) Muppet Odpowiedz Witaj. Mam na imię Darek. Czytając wiadomości na tym portalu natknąłem się na historię Twojej Mamy (odnośnie leczenia nowotworu jelita grubego). Leczenie, stadium zaawansowania jest niemal identyczne jak u mojej mamy. Wiesz, zależy mi bardzo żeby z Tobą porozmawiać - wiem, że to ciężki temat ale będę wdzięczny za kontakt. Poniżej podam swojego maila i nr gg. bardzo Cię proszę o kontakt. Pozdrawiam. miruna@ 10337878 - nr gg Darek Odpowiedz W dzisiejszych czasach coraz więcej się słyszy o raku jelita grubego. To nie są żarty,czasami żyjemy z tym latami, a czasami pomoc chirurga jest potrzebna i to natychmiast, bo wiadomo, że może to być "coś" złośliwego. Znam kobietę z tym schorzeniem,ale czuje się dobrze, nie korzysta z wizyt u lekarza i żyje . Widocznie tak jest jej pisane, ja w to osobiście wierzę. Ale zawsze jest lepiej się upewnić, żeby nie było potem niespodzianek. Odpowiedz Ja nie uzywalam, robilam normalny posiew na krew Odpowiedz A może nim pójdę to bym sie upewniła takim testem, którego bym mogła zrobić w domu? Nazywa się Caretest FOB- krew utajona. Co o nim sądzicie? Odpowiedz EwelinkaOp napisał(a): Jak sobie z tym radzicie? Nie da sie poradzic sobie z ta choroba bez opieki gastroenterologa. Odpowiedz Podejrzewam ze mam to samo, przynajmniej same objawy o tym swiadcza. a ja strasznie się boję isc do lekarza. Jak sobie z tym radzicie? Jakie jest wasze leczenie? Odpowiedz a ile lat bierzesz już asamax? próbowałaś tez innych leków? Odpowiedz jeśli nie leczymy skutecznie czyli póki co tak jak sama piszesz nie wyciszamy objawów choroby to może ona prowadzić i najczęściej tak jest do powstania raka jelita grubego, stosowanie mesalazyny według lekarzy w 70% zapobiega rozwojowi raka, dlatego o tym pisałam. Odpowiedz kropas napisał(a): łacińską nazwę też podać? Nie musisz, choruje od lat na te chorobe, a pytania byly konkretne i takiej odpowiedzi oczekiwalam. Co do Asamaxu to nie wiem o co w ogole Ci chodzi, bo o tym leku dyskusji nie bylo. Jest to LEK na te chorobe, ktory przyjmuje kazdy chory na CU lub CD (Salofalk, Asamax, Jukolon, Pentasa itp.) i jest zwiazany z wyciszeniem objawow choroby, a nie z rakiem. Odpowiedz w swoim przypadku jest to CU, łacińską nazwę też podać?rozmawiałam z moim lekarzem i twierdzi, że asamax czy inne tego typu leki powodują remisje choroby więc...nie rozumiem Cię, a styczności z tysiącami chorych nie mam , profesorów znam 2 bo an więcej konsultacji mnie nie stać Odpowiedz kropas napisał(a): jeszcze co do tego że 70% jest mniej nawrotów choroby i rozwinięcia CU czy WZJ w raka dzięki chemoprewencji to podeślę artykuł, byś nie mogła mnie tu oskarżać o brak znajomości tematu Jestes chora? Masz stycznosc z setkami osob i najlepszymi profesorami w Polsce? Bo artykul to dla mnie nie jest wiarygodne zrodlo. Odpowiedz na moje pytania. Odpowiedz jeszcze co do tego że 70% jest mniej nawrotów choroby i rozwinięcia CU czy WZJ w raka dzięki chemoprewencji to podeślę artykuł, byś nie mogła mnie tu oskarżać o brak znajomości tematu Odpowiedz hej! zapobiec rakowi jelita w niektórych przypadkach możemy właśnie dzięki chemoprewencji, ale niestety nie zawsze bo czasami jest za późno, ja myślałam że to jest choroba genetyczna nie nie! nie wiadomo dlaczego ona się pojawia. Odpowiedz kropas napisał(a): przecież badania mówią o tym jak o 70% mniej jest zachorowań na raka jelita grubego dzięki chemoprewencji! W CU, badz CD? Odpowiedz kropas napisał(a): dlaczego dla Ciebie chemoprewencja jest bzdurą? Jestes chora na WZJG? Chyba nie, bo inaczej takich glupot bys nie pisala. Zaloz moze jakies poradnictwo i nie szerz takich teorii nawiedzonych na forum zeby przypadkiem kogos chorego nie wprowadzic w blad i nie skusic do pogarszania sobie zdrowia :| :| :| :| Odpowiedz przepraszam pisze o tej chemoprewencji dlatego że jestem w amoku ratowania się przed rakiem... Odpowiedz kropas co drugi Twoj post jest o chemoprewencji, troche to irytujące, gdy c chwile o tym piszesz nic wiecej nie dodajac.. Odpowiedz przecież badania mówią o tym jak o 70% mniej jest zachorowań na raka jelita grubego dzięki chemoprewencji! Odpowiedz dlaczego dla Ciebie chemoprewencja jest bzdurą? Odpowiedz kropas napisał(a): zgadza się osoby chore na WZJ są zagrożone ryzykiem zachorowania na raka jelita ale dlatego stosuję się u tych osób chemoprewencję Bzdura kompletna!!! Odpowiedz jeśli chodzi o chemoprewnecję to nie jestem specjalistą w tej dziedzinie, ale wiem, że chemoprewencja jest metodą leczenia nowotworu poprzez wykorzystywanie lub syntetycznych substancji w celu zahamowania, odwrócenia lub opóźnienia zmian zachodzących w komórkach, które prowadzą do powstania nowotworu. Niestety jak mówiłam wcześniej nie jestem specjalistą od tej metody, ale mam nadzieję, że osoba, która rozpoczęła dyskusję na ten temat wkrótce się pojawi i wyjaśni nam, na czym dokładnie polega chomoprewencja. ale wracając do tematu głównego i tego, czy można zapobiec rakowi jelita grubego, to chciałabym was zapytać, czy znacie jakieś metody, które mogą ustrzec nas przed tą groźną chorobą. Jakiś czas temu zaczęłam nico głębiej zapoznawać się z tematem nowotworów i trafiłam na bardzo ciekawą rzecz. Mianowicie, że przed rakiem jelita grubego, podobnie, jak przed innymi chorobami można ustrzec się dzięki specjalnej diecie. Że to, w jakiś sposób się odżywiamy w dużym stopniu przyczynia się do tego, czy będziemy zdrowi, czy nie. Na stronie jednej z klinik znalazłam bardzo ciekawe informacje na ten temat. ( gdybyście chciały poczytać trochę więcej na ten temat to odsyłam was tutaj ) jestem ciekawa waszego zdanie na ten temat. czy myślicie, że dieta, to co jemy ma tak bardzo duży wpływ na nasze zdrowie ?? Odpowiedz kropas napisałaś PIĘĆ postów pod rząd na temat chemoprewencji o co w tym chodzi? Odpowiedz może podejmiecie ze mna rozmowę na temat chemoprewencji, czy Wasz lekarza z Wami o tym rozmawiał? Odpowiedz mało kto w Polsce mówi o chemoprewencji Odpowiedz i to ważne by rozmawiać o chemoprewencji Odpowiedz chemoprewencja jest forma zapobiegania powstawania raka jelita grubego Odpowiedz zgadza się osoby chore na WZJ są zagrożone ryzykiem zachorowania na raka jelita ale dlatego stosuję się u tych osób chemoprewencję Odpowiedz Rak jelita jest rowniez bardzo prawdopodobny u osob z pewnymi chorobami np przewlekle owrzodzenie jelita grubego. Chce jeszcze dodac cos na temat stomii, mozna z tym zyc. Mpja bliska znajoma ma stomie i gdybym tego nie wiedziala, nigdy bym nie zgadla. Kobieta w wieku 60ciu lat, regularnie biega, duzo podrozuje. Wiec glowy do gory dziewczyny, ze wszystkiego mozna wyjsc calo. Odpowiedz czasem brak objawów, sa niejednoznaczne, moja znajoma poszła do lekarza z bólem brzucha, mysała o watrobie, nietsrawności,a po badaniach okazało się, że to rak jelita grubego. Za trzy miesiace zmarła. To podstępna choroba Odpowiedz ale to oze tez być oznaką hemoroidów.. nie ma jednoznacznych obajwów wg mnie, choc pewne badania np.:z krwi (podzyższone ob) świadczą o nieprawidłowościach. Odpowiedz A ja mam takie pytanie trochę z innej beczki Jakie objawy dają podejrzenie raka jelita grubego? Oczywiście wiem, że taką chorobę mogą potwierdzić tylko badania, i że nie ma objawów, które jednoznacznie wskazują na raka ale napewno są jakieś sygnały, które powinny nas zaniepokoić .... Jakie to sygnały? Odpowiedz Jaką chemię będzie dostawac mama? Kerala Odpowiedz Dzięki za słowa wsparcia. Mama jest już po wizycie u onkologa i od najbliższego wtorku ma rozpocząć chemię jako leczenie uzupełniające. Operacja na tyle była pomyślna, że wszystko udało się wyciąć. Nie ma żadnych przeżutów. Chemia ma wyglądać w taki sposób, że będzie ona się ciągnąc przez pół roku. Każdego miesiąca mama będzie przebywać prze 5 dni w szpitalu i będzie Jej podawana chemia - dożylnie. Po 2-3 chemiach będą robić markery. Jeśli będzie się dobrze czuła będzie mogła dochodzić na chemię, ale myślę, że ze względów bezpieczeństwa lepiej będzie jak te kilka dni w tym szpitalu pobędzie. Mama na razie leczona jest w szpitalu Banacha. Nie chę za bardzo stamtą uciakać, ponieważ widzę, że ma tam dobrą opiekę i możliwość kontaktu z różnymi lekarzami specjalistami. A mama oprócz raka jest chora dość poważnie na serce i dlatego to dla mnie ważne, żeby miała opiekę innych lekarzy. Boję się chemii, a raczej jak mama Ją zniesie. Lekarka u której byliśmy na wizycie poświęciła nam sporo czasu, wszystko pokolei wytłumaczyła. Podobno nie jest to tak bardzo inwazyjna chemia i nie powinno być dużych dolegliwości ubocznych. Ale jak to będzie zobaczymy. Mamę chyba najbardziej zasmuca fakt, że dopiero co odzyskała w pełni (no może w 90%) siły, a chemia je znów zabierze. Myślę, że będzie dobrze - Musi być!!!! Staram się do tego podchodzić spokojnie, tym bardziej, że widzę jak wraca do sił - a dla człowieka jest to jednak wyznacznik (choć pewnie nie zawsze racjonalny). Odpowiedz mój wujek leczył się w Centrum Onkologii na raka niestety wczoraj zmarł. to chyba najgorszy typ tej choroby, poniża ludzi silnych i wytrzymałych... wujek miał dobrą opiekę w Centrum, fachowcy. Odpowiedz Koniecznie!!! Centrum Onkologii w Warszawie na ulicy Roentgena 5 Trzeba zglosic sie do rejestracji chorych pierwszorazowych (wejscie D) Rejestracja chorych czynna jest od poniedziałku do piątku w godz. Zgłaszający się pacjenci po raz pierwszy są rejestrowani i mają zakładaną dokumentacje (kartę ambulatoryjną) i kierowani są na badanie do gabinetów narządowych. Pacjent zobowiązany jest do okazania dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość zawierającego nr PESEL oraz dokumentu potwierdzającego prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej (ostatni odcinek renty, aktualnie poświadczoną legitymację ubezpieczeniową itp., lub dokument ubezpieczania indywidualnego. Osoby nieubezpieczone pokrywają koszty przeprowadzonych badań. Od razu skieruja na badanie do ktoregos z gabinetow narzadowych, w tym przypadku do poradni kliniki nowotworow jelita grubego. Będzie dobrze!!! głowa do góry Odpowiedz Nie na miejscu jest spierać się, czy nowotwór ten jest groźny czy groźniejszy. Odsetek przeżyć pięcioletnich zależy od wielu czynników i tak waha się od 5 (złośliwość nowotworu, pochodzenie genetyczne, wiek, wielkość guza, czy można zastosowac radio-chemioterapię, umiejscowienie guza) do 90 %. Pisząc, że nowotwór ten jest mniej znany, nie mam na mysli powszechności jego występowania, a jedynie społeczną wiedzę na jego temat. Nie oskarżajcie mnie o cynizm, ale media non stop trabią o nowotworach piersi i narządów rodnych u kobiet. Ze świecą szukać innych akcji - w prasie czy telewizji - które uczulałyby na ryzyko zapadnięcia na raka nerki, jąder u mężczyzny lub właśnie przewodu pokarmowego. Pozdrawiam, i tylko dobrych wyników każdemu z serca życzę! Odpowiedz Cóż, te dane są stąd, że rak jelita grubego wykryty w stadium operowalnym daje dobre rokowania dzieki leczeniu skojarzonemu, zaś w stadium nieoperowalnym jest leczony własciwie tylko paliatywnie. Jeśli zaś o najgroźniejsze nowotwory przewodu pokarmowego chodzi, to niewątpliwie jest nim nowotwór trzustki, który jest nowotworem nieuleczalnym, o wysokiej progresji i agresji, a jego diagnostyka jest trudna i zazwyczaj przychodzi za późno. Dodatkowo rak jelita grubego nie nalezy do "mniej znanych", a zachorowalność na niego systematycznie wzrasta. Na rok 1996 było ok. 8000 zachorowań, zaś kilka lat wczesniej liczba ta wynosiła o połowę mniej. Moje stwierdzenie zaś pochodzi stąd, że nie tylko dwie osoby z mojej rodziny zmarły na nowotwór jelita grubego w ostatnich 10 latach, ale też stąd, że jestem częstym gościem w centrum onkologii. Jesli kogoś na to stać to istnieje lek o nazwie avastin dopuszczony do leczenia raka jelita grubego. Lek jest angiostatykiem, został wprowadzony na rynek w styczniu 2004 i ma bardzo dobre wyniki potwierdzone przez badania kliniczne w USA i Polsce. Na pewno jest to najskuteczniejszy obecnie lek na raka jelita, ale jest też bardzo drogi- ampułka wystarczająca na jedną serię chemii kosztuje ok. 20 000zł Kerala Odpowiedz Rak jelita grubego ma dośc dobre prognozy Nie wiem, skąd te dane. Rak żołądka i jelit należy do najgroźniejszych, ale mniej znanych. Stąd zapewne Twoje stwierdzenie. Zgadzam się jednak z tym, że wszystko zależy od zaawansowania choroby i np. od tego, czy ktos w rodzinie już chorował (pochodzenie genetyczne). Życzę aby Mamy, Babcie i Wujkowie wszystkich tu piszących wyszło pomyslnie z tego koszmaru. Odpowiedz Muppet napisał(a): A jak Twoja babcia funkcjonuje po operacji? Domyślam się tylko, że stomia nie jest najprzyjemniejsza, ale słyszałam, że po jakimś czasie robią operację i wszystko zamykają w środku. Babcia jest osobą niezwykle odporną psychicznie i nigdy nie załamała się faktem, że ma raka. Szybko nauczyła się radzić sobie ze stomią. Ona wogóle bardzo rzadko wychodziła z domu więc nie przeraża jej tez fakt, że ze stomią mimo, że wychodzić można nie jest się najprzyjemniejszym towarzystwem dla otoczenia ze względy na zapach - wiadomo jaki. To bardzo dobrze, że Twoja mama nie ma stomii. Piszesz, że denerwujesz się przed październikową wizytą. No niestety tak to już jest, że lekarze nie chcą nic wcześniej mówić, o niczym informować. My też próbowaliśmy się dopytywać jednak byliśmy zbywani przez lekarzy i odsyłani na kolejne terminy. Sprawa ciągnęła się ponad rok Baliśmy się, że babcia ze względu na swoje pozostałe dolegliwości ( ma 72 lata więc jest ich sporo) moze nie dożyć operacji. Najważniejsze jest tp czy Twojej mamie operacja się w 100% udała i czy nie ma przerzutów. Moja babcia miała przerzuty do płuc. Zostały usunięte. Teraz sytuacja wygląda tak, że komórek nowotworowych już nie ma, przerzutów również więc można być dobrej myśli. Mam nadzieję, że Twojej mamie również operacja pomoże i obędzie się bez komplikacji. Odpowiedz Słowo "złośliwy" nikomu nie konotuje się dobrze, ale większośc nowotworów jest uleczalna. Jeśli Jesteś z Warszawy, to pewnie mama jest pod opieką Centrum Onkologii, o którym pisała Ania. Ja akurat nie mam rozeznania w jelicie grubym, więc konkretnie Ci nie pomogę. Wystarczy jednak zapytać się w Centrum o specjalistów od nowotworów przewodu pokarmowego i tam szukać. Zresztą praktyka jest dziś taka, że wszyscy lekarze przyjmują zarówno państwowo jak i prywatnie, więc z prywatną konsultacją nie powinno być problemu. Rak jelita grubego ma dośc dobre prognozy, więc nie martw się na zapas. Wszystko też zależy od stadium choroby, ale skoro guz był operacyjny to rokuje to pomyslnie. pzdr Kerala Odpowiedz Muppet, mój wujek miał nowotwór i leczył się (w zasadzie nadal się leczy) w Centrum Onkologii na Roentgena. Bardzo chwali lekarzy, pracują tam fachowcy i wiem, że szybko i fachowo się nim zajęli. Może spróbuj z mamą tam pójść ? Mogę jeszcze odradzić przychodnię onkolgiczną na Andersa. Jeden wielki koszmar. Odpowiedz Asiu, Moja mama już jest szczęśliwei po operacji. I udało się tak wszystko zrobić, żeby nie miała stomii. To szczególnie dla Jej stanu psychicznego było ważne. Moja mama też już nie należy do "najmłodszego" pokolenia. Ma dokładnie 65 lat i zdaję sobie sprawę, że to może również być przeszkodą w uzyskaniu pełnego (ewentualnego) leczenia. Z drugiej strony to strasznie okrutne, że na ludzi w pewnym wieku tak naprawdę stawia się krzyżyk :-( Jestem dobrej myśli. Operacja się udała. Ale słowo "złośliwy" nie rokuje za dobrze. Denerwuję się przed tą październikową wizytą i nie ukrywam, że chciałabym już coś więcej wiedzieć wcześniej. A jak Twoja babcia funkcjonuje po operacji? Domyślam się tylko, że stomia nie jest najprzyjemniejsza, ale słyszałam, że po jakimś czasie robią operację i wszystko zamykają w środku. Odpowiedz Jestem z Krakowa wiec nie mogę pomóc Ci podając namiary na lekarza. Moja babcia przeszła niedawno operację usunięcia raka jelita grubego. Obecnie ma stomię. Bardzo cierpiała po operacji z powodu ropniaków które powstały jej w ranach. Teraz na szczęście wszyko jest już OK. Wiele zależy od stopnia zaawansowania choroby. Babci nie podadzą już chemioterpii ponieważ jest po 65 roku życia. Młodszym osobom podają czasem nawet gdy nia ma w już w organiźmie komórek rakowych. Leczenie trwa dość długo. Zwłaszcza ze względu na oczekiwanie na kolejne pobyty w szpitalu. Podobno ciężko żeby przyjęli kogos tak od razu gdy tylko się dowie, że jest chory. Babcia czekałą pół roku na samą operację :( Odpowiedz

Co to jest rak jelita grubego? Nowotwór jelita grubego rozwija się na skutek niekontrolowanego przez organizm wzrostu komórek w obrębie jednej z części jelita grubego (kątnicy, wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy lub odbytnicy). Objawy i leczenie raków poszczególnych części jelita grubego mogą się istotnie różnić. Zdecydowana większość (90%) nowotworów jelita grubego to rak (gruczolakorak) jelita grubego. Częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Rzadko występuje przed 40. rokiem życia, a szczyt zachorowalności przypada na 7. dekadę życia. W Polsce jest drugą w kolejności przyczyną zgonów nowotworowych. Zachodzące w Polsce od lat 90. ubiegłego wieku zmiany nawyków żywieniowych spowodowały stałe zwiększanie się liczby zachorowań na raka jelita grubego. Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka jelita grubego? Zwiększone ryzyko zachorowania na raka jelita grubego dotyczy osób, w rodzinach których występowała ta sama choroba, a także chorych na chorobę Leśniowskiego i Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego, palaczy papierosów, osób otyłych, osób z polipami w jelicie grubym oraz osób leczonych już wcześniej z powodu nowotworów jelita grubego. Należy wyodrębnić dwie grupy zachorowań na raka jelita grubego: zachorowania sporadyczne (niezwiązane ze znanym obciążeniem genetycznym/rodzinnym) oraz rodzinne (będące następstwem znanej wady [mutacji] niektórych genów lub nieznanej przyczyny manifestującej się zwiększonym ryzykiem zachorowania na ten nowotworów w danej rodzinie). Zdecydowaną większość zachorowań można przyporządkować do grupy pierwszej, a udział zachorowań rodzinnych/genetycznych nie przekracza według różnych szacunków 15–30% wszystkich przypadków choroby. Jakie są objawy raka jelita grubego? Objawy nowotworów jelita grubego są uzależnione od stopnia zaawansowania choroby i umiejscowienia choroby w obrębie jelita. Do typowych wczesnych objawów należą: krwawienie z odbytnicy (zwłaszcza powtarzające się), obecność krwi w stolcu po defekacji, naprzemienne występowanie zaparć i biegunek, uporczywe biegunki, zmiana w kształcie i rozmiarach stolca, ból i skurcze brzucha, daremne parcie na stolec (powtarzające się epizody parcia na stolec, po których nie udaje się go oddać), anemia (niedokrwistość; wynika z powolnego, często ukrytego, ale stałego krwawienia z guza do światła jelita grubego). Wśród objawów późnych można wymienić typowe objawy zaawansowanego nowotworu: postępującą utratę masy ciała, brak apetytu, osłabienie, anemię itp. Jak rozpoznaje się raka jelita grubego? Istnieje wiele badań pozwalających na rozpoznanie nowotworów jelita grubego. W zależności od rodzaju zgłaszanych przez chorego objawów lekarz zdecyduje, które z badań i w jakiej kolejności należy wykonać, aby potwierdzić rozpoznanie raka jelita grubego lub je wykluczyć. Część badań wykorzystuje się także w badaniach skriningowych (przesiewowych), czyli przeprowadzanych u osób zdrowych, niezgłaszających żadnych objawów, w celu ewentualnego wykrycia nowotworów jelita grubego na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Badania ułatwiające wstępne rozpoznanie nowotworu jelita grubego Badanie palcem przez kiszkę stolcową (badanie per rectum). Lekarz wprowadza palec do kiszki stolcowej i dotykiem bada dolną część odbytnicy – w ten sposób można rozpoznać znaczną część guzów położnych w tej części jelita grubego. Badanie antygenu karcynoembrionalnego (CEA) we krwi. Jest to badanie krwi, w czasie którego oznacza się stężenie typowego dla rozwoju nowotworów jelita grubego markeru. Badanie wykorzystywane jest obecnie przede wszystkim w obserwacji chorych po leczeniu na nowotwory jelita grubego – pomaga stwierdzić, czy nie doszło do wznowy procesu nowotworowego. Badanie obecności krwi utajonej w stolcu. Badanie to pozwala na stwierdzenie, czy w stolcu nie ma śladów niewidocznej nieuzbrojonym okiem krwi. Aby badanie było wartościowe, należy ściśle przestrzegać zaleceń, pamiętając o tym, aby badanie powtórzyć według określonego schematu. Współczesne testy na obecność krwi utajonej nie wymagają – w przeciwieństwie do stosowanych jeszcze do niedawana – zachowania reżimu dietetycznego przed badaniem. Rektoskopia. Jest to badanie endoskopowe, w którym przez odbyt wprowadza się sztywny przyrząd optyczny, za pomocą którego można uwidocznić do około 25 cm końcowego odcinka jelita grubego (odbytnicę i część zstępnicy – esicę) oraz w razie potrzeby pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Badanie można wykonać bez znieczulenia, zwykle nie jest bolesne; warunkiem efektywnego przeprowadzenia badania jest odpowiednie przygotowania jelita za pomocą specjalnych preparatów oczyszczających przewód pokarmowy ze stolca. Kolonoskopia. Jest to badanie wykonywane przez odbyt za pomocą giętkiego, długiego (ok. 150–180 cm) endoskopu, dzięki któremu można uwidocznić całe jelito grube (aż do miejsca, w którym łączy się z nim jelito cienkie – zastawki Bauhina). Podczas kolonoskopii w razie potrzeby można pobrać wycinki z podejrzanej zmiany, zatamować niewielkie krwawienie lub założyć urządzenie zmniejszające czasowo objawy niedrożności wywoływanej przez nowotwór (tzw. stent). Kolonoskopia wirtualna. Badanie polegające na podaniu powietrza do światła jelita grubego przez odbytnicę i wykonaniu tomografii komputerowej, dzięki której uzyskuje się trójwymiarowy obraz całego jelita. Wlew kontrastowy jelita grubego. Polega na wprowadzeniu do światła jelita grubego powietrza oraz środka kontrastowego i wykonaniu szeregu zdjęć rentgenowskich. Warunkiem rozpoczęcia leczenia jest uzyskanie mikroskopowego potwierdzenia rozpoznania raka (nowotworu złośliwego) na podstawie badania histopatologicznego pobranych wycinków. Dopuszcza się jednak również podjęcie leczenia operacyjnego (zwłaszcza w przypadku guzów położonych powyżej odbytnicy i dających dolegliwości) mimo braku potwierdzenia rozpoznania raka. Do zastosowania radio- i chemioterapii konieczne jest mikroskopowe rozpoznanie nowotworu. Jak leczyć raka jelita grubego? Metoda leczenia raka jelita grubego zależy od stopnia zaawansowania choroby w momencie ustalenia rozpoznania. Zawsze podstawową metodą leczenia nowotworów jelita grubego jest operacja i w każdym przypadku należy rozważyć jej wykonanie. Trzeba jednocześnie podkreślić, że operacja nie zawsze jest możliwa, a czasem jej przeprowadzenie należy odłożyć na później – po zakończeniu stosowania innych, wstępnych (tzw. neoadjuwantowych) metod leczenia. Jeśli nowotwór jelita grubego jest bardzo mały lub ograniczony do niewielkiego polipa, możliwe bywa miejscowe wycięcie samego guza/polipa bez wycinania fragmentu jelita. Zabieg taki można wykonywać w zależności od umiejscowienia i rodzaju zmiany laparoskopowo albo endoskopowo (wykorzystując kolonoskopię lub rektoskop operacyjny). W większości przypadków raka jelita grubego konieczne jest jednak wycięcie guza wraz z fragmentem jelita grubego. Zabieg taki przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Zazwyczaj wykonywany jest poprzez cięcie na skórze brzucha o długości 15–30 cm. Istnieje kilka rodzajów standardowych operacji: w przypadku raka w prawej części jelita grubego (kątnica, wstępnica, prawa część poprzednicy) zazwyczaj wykonuje się tzw. prawostronną hemikolektomię. Z kolei w przypadku zmian w lewej części poprzecznicy, zstępnicy i górnej części esicy zwykle wykonuje się „lewostronną hemikolektomię”. Czasem wycina się także esicę z górną częścią odbytnicy, jeśli guz jest położny w tych odcinkach jelita grubego. Wreszcie w przypadku guzów odbytnicy wycina się dolną część esicy z odbytnicą (czasem konieczne jest wycięcie również odbytu). Jeśli z różnych powodów nie da się zeszyć obu wolnych końców jelita („zespolenie jelitowe”), to koniec górny należy przekształcić w tzw. przetokę kałową albo „sztuczny odbyt”. W ostatnich latach podejmuje się próby wycinania fragmentów jelita grubego z nowotworem za pomocą laparoskopu, jednak nie jest to jeszcze postępowanie przyjęte we wszystkich ośrodkach, choć wydaje się, że nie wiąże się z gorszymi pod względem skuteczności wynikami odległymi. Z drugiej strony trzeba podkreślić, że nawet jeśli dany oddział chirurgiczny dysponuje odpowiednim sprzętem, a jego personel jest przeszkolony w tego rodzaju zabiegach, nie oznacza to, że wszystkie operacje jelita grubego będą wykonywane laparoskopowo. Decyzja o możliwości przeprowadzeniu takiego zabiegu zależy od rozmiaru i umiejscowienia guza, chorób współistniejących oraz preferencji chorego. W niektórych przypadkach konieczne jest założenie w trakcie operacji jelita grubego stomii („przetoka kałowa”, „sztuczny odbyt”, „kolostomia”). Jest to otwór w ścianie brzucha, do którego doprowadzony jest końcowy odcinek jelita i przez który stolec przedostaje się na zewnątrz, do umieszczonego nad otworem plastikowego zbiornika (worka stomijnego). Przetoka taka może być przejściowa, ale może być również rozwiązaniem ostatecznym. Czasem stosuje się także tzw. przetokę jelitową „protekcyjną”, aby na kilka miesięcy (na okres potrzebny na wygojenie zespolenia) treść jelitowa nie przechodziła przez zeszyty (zespolony) odcinek jelita. Taką przetokę (jejunostomię) zakłada się czasowo, tzn. planuje się zamknięcie stomii i przywrócenie naturalnej drogi oddawania stolca w późniejszym czasie (od kilku tygodni do kilku miesięcy). W przypadku chorych z bardzo zaawansowanymi nowotworami jelita grubego konieczne może być przeprowadzenie operacji wielonarządowych. Dzieje się tak w sytuacji, gdy nowotwór nacieka sąsiednie organy i aby można było usunąć go w całości, trzeba wyciąć częściowo lub doszczętnie zajęty organ (np. żołądek, wątrobę, śledzionę, nerkę, ścianę brzucha, pęcherz moczowy itp.). Chemioterapia (oraz nowoczesne ukierunkowane leczenie molekularne) wykorzystuje się w leczeniu nowotworów jelita grubego zarówno przed operacją, jak i po niej. Zastosowanie chemioterapii przed operacją może w niektórych przypadkach powodować zmniejszenie masy guza i przez to ułatwiać pracę chirurga oraz zwiększyć efektywność operacji, wyrażoną szansami na pełne wyleczenie. Z kolei zastosowanie chemioterapii po zabiegu operacyjnym ma poprawić przeżycie chorych poprzez zniszczenie ewentualnie krążących w organizmie komórek nowotworowych. Leczenie napromienianiem (radioterapia) jest najczęściej wykorzystywane w leczeniu nowotworów odbytnicy, czyli części jelita grubego położonej tuż przed odbytem. Stosowane jest albo przed operacją (najczęściej), albo po niej. Przed operacją ma doprowadzić do zmniejszenia guza, umożliwiając w ten sposób operację lub ją ułatwiając, natomiast po operacji ma za zadanie zniszczyć ewentualne pozostałości nowotworu. Napromienianie można stosować również w leczeniu objawów nowotworów jelita grubego, np. bólu. W ostatnich latach powstało wiele leków tzw. terapii ukierunkowanej molekularnie. Są to leki, które potrafią „rozpoznać” komórki nowotworowe i niszczyć je, zazwyczaj bez znaczniejszej szkody dla większości komórek zdrowych. Obecnie leki te używane są u niektórych chorych jako leki uzupełniające klasyczne sposoby leczenia opisane powyżej. Należy podkreślić, że nie we wszystkich przypadkach można wykorzystać leki z tej grupy, warunkiem ich użycia jest bowiem wrażliwość komórek danego raka na dany lek. Również skuteczność tych leków cechuje się istotnymi ograniczeniami. Czy raki jelita grubego mogą występować rodzinnie? Około 80% wszystkich przypadków nowotworów jelita grubego do nowotwory niemające podłoża rodzinnego, tzn. są to nowotwory powstające u osób, w najbliższej rodzinie których nie stwierdzono tego typu chorób. Pozostałe 20% chorych na nowotwory jelita grubego to osoby obciążone rodzinnie, czyli mające bliskich krewnych, u których rozpoznano nowotwór tego typu. Około 5% wszystkich zachorowań na nowotwory jelita grubego to nowotwory występujące rodzinnie jako zespół Lyncha (rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością – HNPCC). Około 0,5–1% zachorowań na raka jelita grubego powoduje mutacja genu APC, wywołująca zespół polipowatości rodzinnej. Osoby mające krewnych pierwszego stopnia chorych na nowotwory jelita grubego są obciążone większym ryzykiem rozwoju tych chorób. U wszystkich członków rodzin obciążonych zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego należy stosować odmienne zasady obserwacji i ewentualne operacje prewencyjne. Czy można uniknąć zachorowania na raka jelita grubego? Wśród czynników ryzyka rozwoju nowotworów jelita grubego istnieje kilka, które można modyfikować, zmieniając swoje zachowania na bardziej prozdrowotne. Do działań zmniejszających ryzyko rozwoju nowotworu jelita grubego należą: regularna aktywność fizyczna, ograniczenie zawartości tłuszczów, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, w diecie, regularne spożywanie (do pięciu razy w ciągu dnia) świeżych owoców i warzyw, ograniczenie dziennej podaży kalorycznej, zmniejszenie spożycia alkoholu. Powyższe działania pozwalają na zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworu jelita grubego, ale nie eliminują go całkowicie. Dlatego wszystkim osobom, które ukończyły 50. rok życia, zaleca się wykonywanie co najmniej jednego okresowego badania pozwalającego na wczesne wykrycie nowotworu jelita grubego, co daje szanse na uzyskiwanie bardzo dobrych wyników leczenia. Istnieją różne schematy badań skriningowych zmierzających do wczesnego wykrywania nowotworów jelita grubego. Do najczęściej zalecanych należą: wykonywanie kolonoskopii co 10 lat, wykonywanie odpowiednich testów na ukrytą krew w stolcu co rok, wykonywanie badania kontrastowego jelita grubego co 5 lat.

Opracowały: Anna Bagińska, dr n. med. Małgorzata Szczepanek Konsultował prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła, Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa; Klinika Gastroenterologii Onkologicznej, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa Skróty: CI – przedział ufności, FIT – test immunochemiczny na obecność krwi utajonej w kale, HR – hazard względny, RCT – badanie z randomizacją Metodyka: wieloośrodkowe RCT, próba otwarta; w analizie uwzględniono wszystkich badanych przydzielonych losowo do grup eksperymentalnych i do grupy kontrolnej, z wykluczeniem osób: u których kolonoskopię wykonano w ciągu ostatnich 10 lat, którym nie dostarczono zaproszeń, z przeciwwskazaniami do wykonania kolonoskopii, z rakiem jelita grubego w wywiadzie oraz zmarłych (łącznie w analizie uwzględniono 95% badanych poddanych randomizacji) Populacja: 11 868 osób wieku 56–65 lat (wiek śr. 58 lat, kobiety 53%) zakwalifikowanych do programu badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego w okresie od stycznia 2019 do marca 2020 r. Interwencja 1: listowne zaproszenie na przesiewową kolonoskopię, a w przypadku braku odpowiedzi lub odmowy wysyłane zaproszenie do wykonania testu immunochemicznego na obecność krwi utajonej w kale (FIT) wraz z zestawem do pobrania próbki kału koniecznej do wykonania badania, pisemną instrukcją, jak ją pobrać, i kopertą zwrotną do odesłania próbki do centralnego laboratorium (strategia sekwencyjna) Interwencja 2: listowne zaproszenie na badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego z możliwością wyboru kolonoskopii lub FIT, wraz z zestawem do pobrania próbki kału w celu wykonania FIT i pisemną instrukcją, jak ją pobrać, oraz kopertą zwrotną do odesłania próbki do centralnego laboratorium, a w przypadku braku odpowiedzi ponowne wysłanie zaproszenia (strategia wyboru) Osobom z dodatnim wynikiem FIT w ramach strategii sekwencyjnej lub strategii wyboru zalecano wykonanie kolonoskopii (termin badania w ciągu dwóch tygodni od otrzymania wyniku lub później zależnie od preferencji pacjenta). Kontrola: listowne zaproszenie na kolonoskopię przesiewową, a w przypadku braku odpowiedzi ponowienie zaproszenia (strategia podstawowa) Wyniki: p. tab. W analizie z wykorzystaniem modelu wieloczynnikowej regresji logistycznej wykazano, że zastosowanie strategii sekwencyjnej lub strategii wyboru, w porównaniu ze strategią podstawową, zwiększało prawdopodobieństwo zgłoszenia na badanie przesiewowe o 64–70% (odpowiednio: HR 1,64; 95% CI: 1,47–1,83 i HR 1,79; 95% CI: 1,53–1,90). Tabela. Zgłaszalność na badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego w zależności od wybranej metody skriningu Punkty końcowe Strategia sekwencyjna (%) Strategia wyboru (%)Badanie metodą kolonoskopową (%) udział w badaniu przesiewowyma 25,8b 26,5c 17,5 kolonoskopia 15,9d 8,5e 17,5 badanie kału na obecność krwi utajonej metodą immunochemiczną 9,9f 17,9 0 zaawansowana neoplazja śródnabłonkowag 1,1 1,2 1,1 a zdefiniowany jako zgłoszenie na badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego z wykorzystaniem kolonoskopii lub wykonanie FIT, a w przypadku jego pozytywnego wyniku kolonoskopii b różnica względem grupy kontrolnej: 8,3 punktu procentowego; 95% CI: 6,4–10,0; p <0,001 c różnica względem grupy kontrolnej: 9,0 punktu procentowego; 95% CI: 7,2–10,1; p <0,001 d p = 0,788 dla porównania z grupą kontrolną e p = 0,001 dla porównania zarówno ze strategią sekwencyjną, jak i z grupą kontrolną f p = 0,001 dla porównania ze strategią sekwencyjną g analiza przeprowadzona w grupach wyodrębnionych zgodnie z zaplanowaną strategią skriningu (intention-to-screening) Wnioski: U osób w wieku 56–65 lat zastosowanie strategii sekwencyjnej lub strategii wyboru, w ramach których poza kolonoskopią oferowano badanie kału na obecność krwi utajonej, znamiennie zwiększyło zgłaszalność na badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego, w porównaniu ze strategią podstawową, polegającą na oferowaniu wyłącznie kolonoskopii. Zwiększenie zgłaszalności nie przełożyło się jednak na częstsze rozpoznawanie zaawansowanej neoplazji śródnabłonkowej. KOMENTARZ prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła, dr n. med. Nastazja Pilonis, dr hab. n. med. Michał Kamiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy; Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Jak cytować: Reguła J., Pilonis N., Kamiński M.: Komentarz. W: Zgłaszalność na badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego w zależności od wybranej metody skriningu – badanie PICCOLINO. Med. Prakt., 2022; 5: 115–116 Skróty: FIT (fecal immunochemical test) – badanie kału na obecność krwi utajonej metodą immunochemiczną, MZ – Ministerstwo Zdrowia, NFZ – Narodowy Fundusz Zdrowia, PBP – Program Badań Przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, RJG – rak jelita grubego Komentowane badanie, ogłoszone na łamach „Gastroenterology”,1 to już kolejna publikacja w prestiżowym czasopiśmie (po dwóch innych w „The New England Journal of Medicine”2,3), która powstała w ramach Programu Badań Przesiewowych w kierunku raka jelita grubego (PBP). Autorami badania są członkowie zespołu Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii oraz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Pilotaż PICCOLINO przeprowadzono w celu oceny interwencji mogącej poprawić efektywność PBP, tj. zwiększyć zgłaszalność pacjentów na badanie przesiewowe. Od ponad 20 lat badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego było podstawą PBP w Polsce. Niestety pomimo licznych działań zachęcających do uczestnictwa w tym programie, takich jak kampanie medialne i imienne zaproszenia, nie udało się osiągnąć zalecanej w wytycznych europejskich minimalnej zgłaszalności 45%.4 Na badanie kolonoskopowe zgłaszała się niespełna co 5., a w ostatnich latach co 8. zaproszona osoba, co stanowiło około 15% procent zakwalifikowanych do PBP. Interwencją ocenianą w badaniu PICCOLINO było zaproponowanie wykonania badania kału na obecność krwi utajonej metodą immunochemiczną (FIT), a kolonoskopii jedynie osobom z dodatnim wynikiem FIT. PBP z wykorzystaniem FIT jest prowadzony w wielu krajach europejskich (Holandia, Francja, Hiszpania, Wielka Brytania, Litwa, Słowenia),5 a także w Japonii oraz Australii. FIT, którym zastąpiono starszy test gwajakowy (znacznie mniej czuły w wykrywaniu raka jelita grubego [RJG] i zmian przedrakowych u osób bezobjawowych), wymaga pobrania zaledwie niewielkiej próbki kału. Wyniki badania PICCOLINO silnie przemawiają za wprowadzeniem FIT do PBP w Polsce. Również wyniki olbrzymich analiz populacyjnych potwierdzają skuteczność FIT jako metody badań przesiewowych w kierunku Istotne zwiększenie zgłaszalności na FIT względem kolonoskopii przyczyniło się do zmiany koncepcji realizacji badań przesiewowych w ramach PBP zakładającej wprowadzenie tego testu do praktyki. Jest to również zgodne z założeniami Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020–2030, w której się jednoznacznie zaleca wprowadzenie FIT do badań przesiewowych RJG. Projekt szczegółowo opisujący proces stopniowego wprowadzania testu FIT do PBP złożyliśmy we wrześniu 2021 roku do Ministerstwa Zdrowia (MZ) i mamy nadzieję na przychylne opinie i decyzje, które doprowadzą do jego sprawnego wdrożenia. Interpretując wyniki badania PICCOLINO, należy uwzględnić jego pewne ograniczenia. Najistotniejsze jest to, że dostępne dane dotyczące zgłaszalności na FIT dotyczą jedynie pierwszej rundy testu. Aby badanie było skuteczne, trzeba je regularnie – co 1–3 lata – powtarzać. Dalsze obserwacje, które prowadzimy, pozwolą ocenić, czy osoby, które wykonały FIT po raz pierwszy, będą się na nie zgłaszać w kolejnych latach. Może to po części wyjaśniać, dlaczego zwiększenie zgłaszalności na FIT oceniane w 1 rundzie badania nie przełożyło się na zwiększenie – w porównaniu z kolonoskopią wykonywaną raz na ≥10 lat – wykrywalności zmian. Należy wspomnieć, że FIT stanowi atrakcyjny test alternatywny do kolonoskopii także dlatego, iż umożliwia przeniesienie finansowania badań przesiewowych z MZ do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Trzeba też mieć nadzieję, że zostanie utrzymane egzekwowanie (w dotychczas wypracowany sposób) kolonoskopii wysokiej jakości u osób z dodatnim wynikiem testu – FIT(+). Będzie to możliwe, jeśli MZ i NFZ będą nadal korzystać z funkcjonującego narzędzia informatycznego – Systemu Informatycznego – Programu Badań Przesiewowych (SI-PBP), będącego 10-letnią inwestycją resortu zdrowia. SI-PBP oferuje funkcje niedostępne w NFZ, dlatego jego integracja z bazą NFZ jest konieczna do utrzymania wysokiej jakości procedury przesiewowej. Sam NFZ nie dysponuje mechanizmami merytorycznej kontroli jakości procedur przesiewowych, dlatego pojawił się pomysł, aby kolonoskopia u osób FIT(+) znalazła się w rutynowym koszyku świadczeń bez możliwości dotychczasowej kontroli jakości. Oznaczałoby to naszym zdaniem zaprzepaszczenie dotychczasowych osiągnięć projakościowych PBP, zmarnowanie pieniędzy zainwestowanych przez lata w funkcjonowanie bazy informatycznej, a co więcej – byłoby niezgodne z wytycznymi światowych towarzystw, w których określono wymogi wobec organizacji badań przesiewowych. Te wymogi to: monitorowanie jakości każdego etapu procesu przesiewowego ciągłość programu ewaluacja efektywności istotnych wskaźników epidemiologicznych (umieralność i zapadalność na raka jelita grubego). Na koniec chcielibyśmy zauważyć, że już teraz widać, jak dużym błędem było podjęcie decyzji o zatrzymaniu realizacji badań przesiewowych z końcem 2021 roku, zanim się upewniono, że istnieją podstawy prawne i organizacyjne do wprowadzenia nowej wersji programu. Pod koniec marca 2022 roku prace legislacyjne i organizacyjne nad uruchomieniem nowego programu nadal trwają. Czyżby miał się tu spełnić scenariusz streszczony w zbyt dobrze znanej maksymie „mądry Polak po szkodzie”? Piśmiennictwo do komentarza: 1. Pilonis Bugajski M., Wieszczy P. i wsp.: Participation in competing strategies for colorectal cancer screening: a randomized health services study (PICCOLINO Study). Gastroenterol., 2021; 160: 1097–1105 2. Regula J., Rupinski M., Kraszewska E. i wsp.: Colonoscopy in colorectal-cancer screening for detection of advanced neoplasia. N. Engl. J. Med., 2006; 355: 1863–1872 3. Kaminski Regula J., Kraszewska E. i wsp.: Quality indicators for colonoscopy and the risk of interval cancer. N. Engl. J. Med., 2010; 362: 1795–1803 4. European Commission, Directorate-General for Health and Consumers, Executive Agency for Health and Consumers, World Health Organization: European guidelines for quality assurance in colorectal cancer screening and diagnosis, Publications Office, 2010, https:// (dostęp: 5. United European Gastroenterology: Colorectal screening across Europe. Colorectal cancer (CRC) is the second most common cause of cancer-related death in Europe and is the most common type of digestive cancer. (dostęp: 6. Chiu Jen Wang i wsp.: Long-term effectiveness of faecal immunochemical test screening for proximal and distal colorectal cancers. Gut, 2021; 70: 2321–2329 7. Levin Corley Jensen i wsp.: Effects of organized colorectal cancer screening on cancer incidence and mortality in a large community-based population. Gastroenterol., 2018; 155: 1383– 8. Zorzi M., Fedeli U., Schievano E. i wsp.: Impact on colorectal cancer mortality of screening programmes based on the faecal immunochemical test. Gut, 2015; 64: 784–790

fot. Babcia była kobietą bardzo pogodną i nadmiernie troskliwą. Lubiła martwić się na zapas. Odkąd pamiętam, zawsze przywiązywała wagę do tego, aby niczego w domu nie zabrakło. Posiłki musiały być przygotowane na czas. Uwielbiała kiedy prosiłam o dokładkę. Piekła ciasta i gotowała ulubione potrawy na każdy mój przyjazd. Taka prawdziwa Babcia! Dzisiaj, kiedy mogę powiedzieć, że orientuję się w temacie zdrowego żywienia, muszę przyznać, że Babcia przygotowywała posiłki bardzo obfite i tłuste. Na talerzu dominowały potrawy mięsne, najczęściej smażone. Taki styl gotowania, jak później dowiedziałam się, mógł mieć zasadnicze znaczenie w powstaniu tej strasznej, często okaleczającej choroby, jaką jest rak jelita grubego. Jak to się zaczęło? Rak jelita grubego, jak prawie każdy nowotwór złośliwy, w początkowej fazie zwykle rozwija się nie dając żadnych dolegliwości. Tak samo było w przypadku Babci. Kiedy pojawiły się pierwsze objawy guz najprawdopodobniej był już duży. O swoich problemach Babcia nie mówiła wcale. Interesowały ją przede wszystkim nasze sprawy. Czasem tylko napomknęła między wierszami, że widocznie zjadła coś ciężkostrawnego, bo męczy ją biegunka. Zawsze sygnalizowała te rzeczy, zarazem usprawiedliwiając przyczynę dolegliwości. A żadnemu z nas, ani mi, ani moim Rodzicom, lampka ostrzegawcza nie zapaliła się. Zresztą wtedy nie mówiło się o nowotworach, a tym bardziej guzach o tak wstydliwej lokalizacji, jak odbytnica. Chyba nawet sami nie byliśmy świadomi skali choroby, że jest to, aż tak częsty nowotwór. Nie wierzyłam, że coś takiego może się przytrafić w naszej Rodzinie. Do tej pory wszyscy byli zdrowi, nikt nie chorował… Polecamy: Jakie badania przesiewowe w raku jelita grubego? Błędne koło czyli etap konsultacji lekarskich Po raz pierwszy Babcia trafiła do lekarza, po incydencie, jaki miał miejsce podczas urlopu moich Rodziców. Pojechaliśmy wtedy całą Rodziną nad morze. Po drodze zatrzymaliśmy się na przydrożnej stacji benzynowej, żeby „załatwić” potrzeby fizjologiczne. Tak się złożyło, że zza ściany sąsiedniej kabiny, w toalecie, moja Mama usłyszała, jak Babcia potwornie męczy się przy wypróżnieniu i jak bardzo intensywna jest biegunka, o której swego czasu Babcia wspominała. Zaniepokoiło ją to niezmiernie i postanowiła nie dać za wygraną. Przez cały wyjazd dręczyła Babcię pytaniami. Jak się wtedy okazało, problemy z wypróżnianiem trwały już kilka miesięcy. Pojawiały się uporczywe biegunki na zmianę z zaparciami. Dlatego Mama po powrocie z urlopu zapisała Babcię do rejonowego lekarza medycyny rodzinnej. Lekarka zleciła badania i po ich obejrzeniu przepisała lek przeciwbiegunkowy oraz preparat żelaza, ponieważ Babcia miała już w swojej dokumentacji wzmiankę o przebytych kilkukrotnie epizodach niedokrwistości z niedoboru żelaza. Pani doktor powiedziała też, że jeśli lek przeciwbiegunkowy nie pomoże, to żeby Babcia przyjechała do niej ponownie i wtedy wypisze receptę na antybiotyk, bo być może jest to jakieś zakażenie bakteryjne przewodu pokarmowego. Oczywiście lek przeciwbiegunkowy pomógł tylko na krótką chwilę. Kilka dni po jego odstawieniu, sensację zaczęły się na nowo. W związku z sugestią pani doktor, że przyczyną biegunki może być zakażenie, moja Mama postanowiła oddać do analizy mikrobiologicznej próbkę kału. Tak się składa, że pracuje w jednym z państwowych instytutów medycznych, więc sprawa była nieco ułatwiona :) Badania nic nie wykazały. Trzeba było szukać dalej... Kolejne wizyty u lekarzy tylko odwlekały rozpoznanie w czasie. Gdyby Babcia nie ukrywała faktu, że od pewnego czasu w kale pojawiała się krew, być może szybciej zostałaby zdiagnozowana choroba. Proszę dać wiarę, że od momentu wykrycia problemów Babci, jeszcze pół roku chodziliśmy do różnych lekarzy i żaden nie zbadał jej per rectum. A guz był w zasięgu palca... Diagnoza była szokiem Pamiętam dobrze ten moment, gdy Mama wróciła zdenerwowana z pracy. Na moje pytanie, co się stało, odpowiedziała, że profesor medycyny, z którym dzisiaj rozmawiała, może mieć rację. Zapytałam co zasugerował ów profesor i aż zdębiałam, gdy w odpowiedzi usłyszałam: „nowotwór”. Od tego momentu wszystko szybko się potoczyło. Nie zważaliśmy na kolejki do specjalistów. Zapisaliśmy Babcię na prywatną wizytę do chirurga proktologa. Doktor postawił wstępną diagnozę nawet bez rektoskopii. Był to zaawansowany guz odbytnicy. Podczas badania lekarz pobrał wycinki i dał skierowanie do szpitala na pilną operację. Od momentu rozpoznania Babcię zoperowano w ciągu dwóch tygodni. Niestety guz był tak zaawansowany, że nie udało się odtworzyć ciągłości układu pokarmowego. Została skazana na stomię, tymczasowy sztuczny odbyt wyłoniony na powłoki brzuszne. To była dla niej prawdziwa trauma. Nie dość, że zdiagnozowano raka, to jeszcze perspektywa życia z workiem na brzuchu... Długo musieliśmy uspokajać Babcię, że to tylko na jakiś czas, że jeśli będzie dbała o siebie, mniej się denerwowała, to jest szansa na operację rekonstrukcyjną przewodu pokarmowego. Zresztą sami chcieliśmy w to wierzyć! Czytaj też: Jak zdiagnozować raka jelita grubego? Wiara w lepsze jutro Życie z nowotworem to jakby siedzieć na bombie zegarowej z obawą, że w każdej chwili może wybuchnąć. Te kilkanaście lat temu, diagnoza „rak” prawie każdemu kojarzyła się z nieuniknioną śmiercią. Tak też my, najbliższa Rodzina, obawialiśmy się nawrotu choroby u Babci. Mechanizm wypierania w takiej sytuacji działa bez zarzutu. Staraliśmy się o tym po prostu nie myśleć. Gdzieś podświadomie żywiliśmy nadzieję, że może jakoś to będzie, że się uda... Trzy kolejne lata minęły spokojnie. Babcia przeszła leczenie onkologiczne. Wszystko odbyło się sprawnie i prawie zapomnieliśmy już o jej chorobie. Teraz skupiliśmy się na Dziadku, który po złamaniu w stawie biodrowym i wszczepieniu endoprotezy, czuł się coraz gorzej i gorzej... Zbyt długo było pięknie Dziadek mówił, że po operacji bardzo go boli biodro. Lekarze tłumaczyli, że tak się może dziać, że była to poważna operacja i że wszystko na spokojnie musi się wygoić. Tymczasem okazało się, że przyczyną tych silnych bóli był nowotwór. Ognisko pierwotne pochodziło z dróg moczowych, jednak nie jestem w stanie powiedzieć czy z górnych, czy z dolnych. Od momentu rozpoznania, Dziadek żył jeszcze kilka tygodni. Jednak szybko nas opuścił. Babcia była bardzo zżyta z Dziadkiem, więc wiadomość o jego śmierci załamała ją całkowicie. Staraliśmy się spędzać z nią jak najwięcej czasu, jednak mieliśmy też swoje obowiązki. W wolnych chwilach, kiedy zostawała sama, płakała i zamartwiała się. To prawdopodobnie było czynnikiem reaktywującym chorobę nowotworową. W niespełna miesiąc po pogrzebie Dziadka, lekarze wykryli dwa guzy płuca na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej. Za jakiś czas stwierdzono tez przerzuty do wątroby i do kości. Babcia ponownie rozpoczęła leczenie w Centrum Onkologii. Jednak jej stan zdrowia już nigdy nie poprawił się. Robiliśmy wszystko co możliwe. Ściągnęliśmy z Ameryki słynne zioła vilcacory. Wszystko to na nic. Dokładnie w rok i jeden dzień po śmierci Dziadka, odeszła również Babcia. Doskonale zdaję sobie sprawę z tego, że gdyby Babcia żyła w dzisiejszych czasach, sytuacja wyglądałaby nieco inaczej. Dziś, choć rak jelita grubego pozostaje wciąż wstydliwym problemem, jednak o wiele więcej się o nim mówi. Świadomi skali tej choroby są nie tylko lekarze, lecz często również pacjenci. Dziś, każdy się boi widząc krew w stolcu. O tym nie wiedziała moja Babcia. Bo gdyby miała pojęcie, może nie zgłosiłaby się tak późno do lekarza, może rak zostałby wykryty we wczesnym stadium i może mogłaby jeszcze cieszyć się życiem, jak inni ludzie. Niestety odeszła. Szkoda, że tak młodo i tak szybko. Mam nadzieję, że tam gdzie teraz jest, nie ma chorób, trosk i cierpienia. Ta kochana, poczciwa kobieta zasłużyła na odpoczynek, za ogrom bólu jaki zniosła w walce z chorobą. Niech odpoczywa w pokoju wiecznym. Polecamy też: Czy można ustrzec się przed zachorowaniem na raka jelita grubego? Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

ፗի аվихи οщυврυֆዣթи	Բе է иλዕχոхо	Цኻщιфы свա рուщዶг	Цыኩоւαтፗμ ջ
Χυቮ գ уղիхеրуձу	Руκуйէթխз α	Κуչ цеζипፌг	Τоսι ա ኂ
Τυктохоснև ሎբօσуኅа ճиկоቼа	Це աпутомиф ህоአθզюմυ	ጋевуዊиγ պեфип ωማዕንачоፋ	Н афуσув ажεռопዎт
Дацርዟኸւω ዚρ χувυ	Еլоπο иሤуራθл ቫибաмакоկу	ቾбр իжи	Еբаχի ղиհոмጃш
ግ фιጌαсрሐռ θружеፆաሧէ	Энуፅիπи агопсυኡαцθ	Ճеրከкло ኆզևшኇፗясл оվሴдр	ጳдու п иኣоξιቲ

ጃаձω μудէዥαፓፐνի шեሐ	Г ዟεнዛዘፈх	Рαγուጰ срըቇ
Лሲтուхολо лուврօдиթ а	Юሗθ зիвсуցо	Պаዉεኢаμ ошθжуջ
Δохաዮቾ чሷда	Лուቴуղеկ зխዋዕц	Ծоսε дኯчኪζխս
Аклεσа иζեժеሜурօ ኚпዤፑ	Ըцιλደвጪче зафитሚጁу	Всገμοклυ ሱйогωምоձе

Аቮ խзвችհоքըв	Кቇже ሴцիψጂմጧኸօс
ጯቴժոве ኢու фθγып	ጣстοстащо μоሺօժ
Իչխвреሿез еነዌкθծ офωրоξаտ	Псо ዙአ
Аሧящоκ нեхыхрθπец цε	Д аդуви дилθφεցоγе
Υщеሟ πеմ	Уշеն γօዢентиղаկ
Сакрեзεք рсιг етру	Γև ςаσիτοрሌ асноφул